Veel onderzoeken hebben de afgelopen jaren aangetoond dat sollicitanten met een migrantenachtergrond minder kans hebben op de arbeidsmarkt. Het tegengaan en verdringen van arbeidsmarktdiscriminatie staat daarom ook hoog op de prioriteitenlijst van de overheid.
De vraag is echter wanneer discriminatie plaatsvindt in het sollicitatieproces. Is dit al vanaf het moment dat de sollicitatie bij het bedrijf in de mailbox terecht komt, is dat na het lezen van de motivatiebrief of na het openen en inzien van het cv?
CVster Onderzoek
CVster verstuurde 480 digitale sollicitaties, verspreid over vier verschillende branches. Hierbij werden vier fictieve sollicitanten gehanteerd; één sollicitant met een Nederlandse achtergrond, en drie sollicitanten met verschillende migrantenachtergronden. De sollicitatiemail en het cv waren nagenoeg identiek. Alleen lay-out en NAW-gegevens werden aangepast. Met email tracking software werden alle sollicitaties geanalyseerd. Hierbij werd er gekeken naar (1) of de sollicitatiemail werd geopend, (2) of het cv uit de bijlage werd geopend, en (3) wat er als reactie terug kwam aan het adres van de sollicitant.
De conclusie? Al in de mailbox, voordat de motivatiebrief en het cv zijn gelezen, maakt een sollicitant met een migrantenachtergrond minder kans. Maar ook als het cv van sollicitanten met een migrantenachtergrond wél wordt geopend, blijkt er alsnog discriminatie op basis van naam en/of afkomst plaats te vinden.
Nederlandse sollicitatiemail en cv vaker geopend
Allereerst werd de open rate onderzocht: in hoeverre wordt een sollicitatiemail daadwerkelijk geopend? Hieruit bleek dat 98% van de sollicitatiemails van de Nederlandse sollicitant minimaal één keer werd geopend. De sollicitatiemails van de kandidaten met een migrantenachtergrond werden 7% minder vaak bekeken.
Ook werd nagegaan in hoeverre het cv werd geopend vanuit de bijlage. Het cv van de Nederlandse sollicitant werd in 92% van de gevallen minimaal één keer geopend, tegenover 80% voor sollicitanten met een migrantenachtergrond. Een cv van een Nederlandse sollicitant heeft daarmee 15% meer kans om bekeken te worden.
Kortom; discriminatie op basis van naam en/of afkomst blijkt reeds plaats te vinden in de eerste stadia van het sollicitatieproces, namelijk bij het openen van de sollicitatiemail en bij het inzien van het cv.
Werkzoekende met migrantenachtergrond krijgt minder positieve reacties
De Nederlandse sollicitant kreeg op 45% van de verstuurde sollicitaties een positieve reactie. Deze positieve reacties zijn onderverdeeld in ‘een uitnodiging voor een sollicitatiegesprek’ en ‘een uitnodiging voor een telefonisch interview’.
Sollicitanten met een migrantenachtergrond konden in 38% van de verstuurde sollicitaties rekenen op een positieve reactie. Daarmee kregen zij 16% minder positieve reacties dan de Nederlandse sollicitant.
Als gekeken wordt naar het percentage ontvangen positieve reacties, nadat de cv’s daadwerkelijk werden geopend, zien we dat sollicitanten met een migrantenachtergrond 10% minder positieve reacties ontvingen. Dus ook als de cv’s wél werden bekeken, vond daarna arbeidsmarktdiscriminatie plaats.
Kleinste verschillen in geopende e-mails in onderwijssector
In de onderwijssector werd de sollicitatiemail van sollicitanten met een migrantenachtergrond zelfs zo’n 5% beter bekeken dan de mail van de Nederlandse sollicitant.
In de overige drie sectoren werd de sollicitatiemail van de Nederlandse sollicitant in 100% van alle verstuurde sollicitaties geopend. Vooral in de uitzendbranche werd de sollicitatiemail van de andere sollicitanten minder vaak bekeken dan dat van de Nederlandse sollicitant; een verschil van 14%.
Grootste verschillen in geopende cv’s in de uitzendbranche
In de uitzendbranche zien we de grootste verschillen in geopende cv’s tussen de Nederlandse sollicitant en de andere sollicitanten. Het cv van de Nederlandse sollicitant werd in 100% van de verstuurde sollicitaties geopend, terwijl de cv’s van sollicitanten met een migrantenachtergrond ‘slechts’ in 71% van de gevallen werden bekeken.
In de onderwijssector werden alle verstuurde cv’s vaak bekeken, met een gemiddelde open rate van 92%. Dat betekent dat 9 van de 10 cv’s geopend werden, en dat ongeacht afkomst.
Onderwijs en detailhandel bieden gelijke kansen op een positieve reactie
In de onderwijssector ontvingen de Nederlandse sollicitant en de sollicitanten met een migrantenachtergrond precies evenveel positieve reacties. Ook in de detailhandel bleken sollicitanten in een gelijke mate positieve reacties te ontvangen.
De verschillen zijn groter in de gezondheidssector, waar de Nederlandse sollicitant zo’n 26% meer positieve reacties kreeg. In de uitzendbranche is het verschil tussen de Nederlandse sollicitant en de sollicitanten met een migrantenachtergrond nog groter: 50%.
De grootste kans op een positieve reactie hadden de sollicitanten in de gezondheidssector, de minste kans in de detailhandel en uitzendbranche.
Wie maakt meer onderscheid, werving- en selectiebureaus of de werkgever?
Binnen het onderzoek is er afzonderlijk gekeken naar sollicitaties direct bij de werkgever en sollicitaties via een werving- of selectiebureau.
Sollicitatiemails geopend
Werving- en selectiebureaus openden 100% van alle verstuurde sollicitatiemails van de Nederlandse sollicitant. Dezelfde uitzendbureaus bekeken de sollicitatiemails van sollicitanten met een migrantenachtergrond minder vaak: namelijk in 91% van de gevallen.
Werkgevers lijken daarentegen minder onderscheid te maken tussen de sollicitanten bij het openen van hun sollicitatiemails. De Nederlandse sollicitatiemail (97%) werd ook hier beter bekeken, maar het verschil met de andere sollicitatiemails is minder groot dan bij werving- en selectiebureaus het geval is: 6%.
Cv’s geopend
De cv’s van sollicitanten met een migrantenachtergrond werden door werving- en selectiebureaus in 80% van de gevallen geopend. Dezelfde bureaus openden het cv van de Nederlandse sollicitant in 95% van de verstuurde sollicitaties.
Ook bij het openen van de cv’s doen werkgevers het minder slecht dan werving- en selectiebureaus. Werkgevers openden het cv van sollicitanten met een migrantenachtergrond in 81% van de gevallen, terwijl het Nederlandse cv in 88% van de gevallen werd bekeken.
Positieve reacties
Zowel bij het openen van de sollicitatiemail als van het cv, scoren werkgevers dus beter dan werving- en selectiebureaus op het gebied van arbeidsmarktdiscriminatie. In de laatste fase van het sollicitatieproces – bij het versturen van de reacties – blijken zowel de werkgevers als de bureaus zich in een even grote mate schuldig te maken aan arbeidsmarktdiscriminatie.
Conclusie
Arbeidsmarktdiscriminatie vindt plaats in alle stadia van het sollicitatieproces. Bij het versturen van de sollicitatiemail maakt een sollicitant met een migrantenachtergrond al minder kans, evenals bij het openen van de cv’s. Zelfs als het cv van sollicitanten met een migrantenachtergrond wél wordt geopend, blijkt daarna discriminatie op naam en/of afkomst plaats te vinden.
In de onderwijssector zijn de verschillen tussen de sollicitanten het kleinst. Sollicitanten met een migrantenachtergrond maken in deze sector een goede kans dat hun sollicitatiemail wordt geopend, en hun cv wordt bekeken. Daarnaast kunnen zij hier rekenen op evenveel positieve reacties als Nederlandse sollicitanten. In de uitzendbranche zijn de onderlinge verschillen tussen de Nederlandse sollicitant en de andere sollicitanten juist het grootst.