Het belang van innovatie capaciteiten bij medewerkers wordt breed onderkend. Alle medewerkers zijn een potentiële bron van innovatie. Om deze bron aan te kunnen boren dienen medewerkers gestimuleerd en betrokken te worden bij innovatie. HRM heeft daarom een grote rol bij het aanjagen van de innovatie prestatie van organisaties. Dit artikel gaat in op de resultaten van een proefschrift, waarin werd onderzocht hoe innovatief HRM een bijdrage kan leveren aan innovatie vanaf de werkvloer.
Multilevel perspectief
Het onderzoek is gericht op de bijdrage van medewerkers op de werkvloer aan innovatie processen en de rol van HRM als stimulerende en faciliterende factor. Daarbij is de relatie tussen HRM en medewerker-gedreven innovatie op meerdere organisatieniveaus (multilevel) blootgelegd en verder ontwikkeld. Door dit multilevel perspectief te gebruiken, geven de resultaten inzicht in de manier waarop de implementatie van HRM-innovaties de HRM functie veranderen, op welke manier HRM leidt tot innovatief werkgedrag en op welke wijze HRM kan bijdragen aan bottom-up innovatie processen. Op basis van vijf verschillende studies kunnen we concluderen dat HRM een positieve bijdrage kan leveren aan medewerker-gedreven innovatie.
Studie | Onderzoeksvraag | Methode |
Studie 1: | “Wat kan HRM-onderzoek leren van de principes van multilevel theorie?” | Systematische literatuurstudie op basis van 88 gepubliceerde empirische HRM-studies. |
Studie 2: | “Wat zijn de belangrijkste veranderingen van de HRM-functie wat betreft actoren en activiteiten wanneer zelfsturende teams worden geïmplementeerd?” | Casestudie zorginstelling:
|
Studie 3: | “In welke mate mediëren autonomie en affectieve betrokkenheid de relatie tussen op hoge betrokkenheid gericht HRM-beleid en innovatief werkgedrag van medewerkers?” | Enquête zorginstellingen (567 respondenten).
Analyse op basis van Structural Equation Modelling. |
Studie 4: | “Hoe kan HRM een bijdrage leveren aan het bottom-up proces van innovatie in een geformaliseerde context?” | Casestudie medisch lab:
|
Studie 5: | “Wat zijn de meest waardevolle multilevel onderzoeksvragen, theorieën en methoden om het multilevel denken verder te bevorderen?” | Conceptuele studie: het ontwikkelen van een onderzoeksagenda. |
Auteur:
Maarten Renkema. Dr. M. Renkema promoveerde (cum laude) op 1 november 2018 onder begeleiding van prof. dr. T. Bon-darouk en dr. J.G. Meijerink aan de Universiteit Twente, HRM vakgroep. Renkema is nu werkzaam als postdoctorale onderzoeker aan de HRM vakgroep van de Universiteit Twente.
HRM als een systeem
Gemotiveerd door het feit dat innovatie bijdraagt aan het succes van organisaties (Anderson, Potočnik, & Zhou, 2014) zijn onderzoekers steeds meer bezig de bijdrage van HRM aan innovatieuitkomsten te bestuderen (Bos-Nehles, Renkema, & Janssen, 2017; Seeck & Diehl, 2017). HRM praktijken zoals trainingen, autonome taken, werken in teams en beloningen zijn activiteiten om innovatie te stimuleren, doordat een organisatie hierdoor een innovatief klimaat creëert (Shipton, West, Dawson, Birdi, & Patterson, 2006) en het menselijk kapitaal versterkt (De Winne & Sels, 2010).
Organisatieniveau
Waar theoretisch en empirisch onderzoek zich voorheen met name heeft gericht op de werking van de HRM-innovatie relatie op organisatieniveau, zijn onderzoekers zich recentelijk meer bewust van het feit dat het verband tussen HRM en innovatie op meerdere organisatieniveaus betrekking heeft (Shipton, Budhwar, Sparrow, & Brown, 2016) en hierdoor een zogenaamd multilevel kenmerk bevat. Echter, het merendeel van de theorieën en empirische onderzoeken zijn gefocust op het leggen van een verband tussen HRM en innovatie op het organisatieniveau.
De medewerker centraal
Hierdoor weten we nog relatief weinig over hoe HRM een bijdrage levert aan innovaties. De medewerker staat namelijk centraal in het innovatieproces, als belangrijke bron van innovatieve ideeën. Om die reden concentreert dit onderzoek zich op het concept ‘medewerker-gedreven innovatie’, dat uit gaat van de mogelijkheid dat alle medewerkers kunnen bijdragen aan het genereren en implementeren van nieuwe ideeën, producten, services en/of processen (Renkema, Meijerink, & Bondarouk, 2018, p. 7). Dit betekent dat medewerkers ook gestimuleerd kunnen worden om innovatief te zijn in een context waar dit niet vereist is c.q. waar het geen onderdeel is van het reguliere takenpakket.
Innovatieve ideeën
Door hierop te focussen kunnen we meer kennis opdoen over hoe innovatieve ideeën van medewerkers vanaf de werkvloer zich binnen organisaties ontwikkelen en welke rol HRM activiteiten hierbij spelen. Op basis van de bestaande literatuur wordt gesteld dat de rol van HRM in het bevorderen van innovatie prestaties verklaard kan worden aan de hand van de invloed die HRM activiteiten hebben op ervaringen, houdingen en gedragingen van medewerkers (Ostroff & Bowen, 2000; Wright & Bos-well, 2002).
Vernieuwingen
Het onderzoek dat in dit artikel centraal staat is er op gericht om de onderliggende mechanismes in de relatie tussen innovatief HRM en medewerker-gedreven innovatie te exploreren en verklaren (Renkema, 2018). Innovatief HRM verwijst hierbij naar de bewuste introductie en toepassing van significante vernieuwingen van het HRM-beleid binnen organisaties, waarbij in dit onderzoek is gekeken naar de introductie en implementatie van zelfsturende teams en praktijken op het gebied van medewerker betrokkenheid.
Verder lezen? Download hier de pdf.