Nederland kent nog altijd te veel verkeersdoden, dus zet het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zich nog dagelijks in om dit aantal verder terug te dringen. Na de alom bekende BOB-campagne tegen beschonken bestuurders en de MONO-actie voor ‘smartphonevrij’ rijden, is er nu aandacht voor SLIM: meer leren over de rijhulpsystemen van moderne auto’s en de vuistregels voor veilig gebruik kennen. Organisaties kunnen hun steentje bijdragen aan dit soort initiatieven. Echter, met de huidige uitdagingen rondom het werven en binnenhouden van geschikte mensen krijgen mobiliteitsgebruik en verkeersveiligheid nauwelijks aandacht in menig HR-beleid. Dit terwijl het juist oplossingen biedt in deze uitdagende tijden.
Waar de BOB- en MONO-campagnes reageren op onwenselijk bestuurdersgedrag, heeft SLIM een preventief karakter: leer je auto beter kennen en maak op correcte wijze gebruik van Advanced Driver Assistance Systems (ADAS). Dit zijn slimme technologieën zoals parkeercamera’s, rijbaanassistenten en adaptieve cruise control. Ondertussen zijn er ruim 25 ADAS-functionaliteiten, die niet alleen schades en (repareer- en brandstof)kosten beperken, maar vooral aanzienlijk bijdragen aan de veiligheid van werknemers op de weg. Organisaties zijn niet wettelijk verplicht om hun personeel in een zo veilig mogelijke auto te laten rijden, maar zijn wél verantwoordelijk voor diens wegveiligheid. Hier liggen risico’s én kansen voor HR-teams, die mobiliteit over het algemeen niet als acuut aandachtspunt beschouwen. Dat is opvallend, want hogere verkeersveiligheid draagt bij aan het welzijn van medewerkers, voorkomt langdurig verzuim als gevolg van ongelukken en daarbij onnodige facilitaire kosten.
Mobiliteit voor goed werkgeverschap en verzuimpreventie
Terwijl ik me goed kan voorstellen dat de huidige arbeidsmarkt alle aandacht vraagt van HR-directies en -afdelingen, kan een aangescherpte focus op verkeersveiligheid en mobiliteit bijdragen aan het bedrijfsimago en dus uitkomst bieden. Zo kampte de bezorgbranche lange tijd met een reputatieprobleem vanwege de vele verkeersongelukken, wat is opgelost met een veiligere vloot. Ook organisaties waar transport niet tot de kerntaak behoort kunnen profiteren van een gericht mobiliteitsbeleid. Zo bieden steeds meer bedrijven bij de aanschaf van ADAS korting op pakketten waar deze systemen inzitten. Vaak levert dit ook andere voordelen op voor de berijder zoals een panoramisch dak of leren bekleding. Werknemers krijgen op die manier ‘meer auto in het budget’ en werkgevers stellen zo via incentives veiligheid voorop, waardoor de kans op gewonde werknemers en langdurig verzuim – met alle financiële gevolgen van dien – beduidend afneemt.
Terwijl ik me goed kan voorstellen dat de huidige arbeidsmarkt alle aandacht vraagt van HR-directies en -afdelingen, kan een aangescherpte focus op verkeersveiligheid en mobiliteit bijdragen aan het bedrijfsimago en dus uitkomst bieden.
Kennis en bewustwording
Omdat (ADAS-)systemen tot de fiscale waarde van de auto behoren, zullen werknemers de aanschaf ervan altijd voelen in hun portemonnee. Daarom heeft het onvoldoende effect wanneer HR-afdelingen zich alleen tot financiële prikkels beperken voor het stimuleren van ADAS-gebruik. Een andere manier is meer inzetten op kennisdelen en bewustwording creëren, bijvoorbeeld met behulp van mobiliteitspartners. Met andere woorden: benadrukken waarom veilig rijden zo belangrijk is. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van interne communicatieplannen die het personeel wijzen op de veiligheidsvoordelen en rijgemakken die ADAS oplevert. Of door middel van het aanbieden van externe trainingen over hoe werknemers veilig de weg op kunnen en de moderne functionaliteiten in hun auto juist kunnen gebruiken. Mijn ervaring leert dat ADAS – als vaker bij gedragsveranderingen – in de beginfase weerstand oproept. Maar naarmate mensen het meer gebruiken, zij op den duur niet meer zonder kunnen. Wanneer mobiliteit en wegveiligheid een vaste plek krijgen in het HR-beleid en de interne communicatie, zal de hele organisatie hier profijt van hebben. Dit zien wij terug bij veel van onze opdrachtgevers.
Mijn ervaring leert dat ADAS – als vaker bij gedragsveranderingen – in de beginfase weerstand oproept. Maar naarmate mensen het meer gebruiken, zij op den duur niet meer zonder kunnen.
ADAS als beleidspunt
Het duurt niet lang meer of ADAS is een vast onderdeel van het moderne rijden. Zo zijn sommige systemen sinds april 2018 al in zelf staat zijn om het noodnummer te bellen bij impact vanaf een specifieke G-kracht en moeten alle nieuw geïntroduceerde modellen auto’s vanaf 2023 een noodremfunctionaliteit hebben. Op dit moment is het gebruik van ADAS echter nog niet wettelijk verplicht; wel heeft de Europese Unie bepaald dat bestuurders ADAS functionaliteiten elke rit weer actief uit moeten zetten (opt-out) als ze hier geen gebruik van willen maken. Dat toepassing van veiligheidssystemen steeds meer verplicht wordt, is dus alleen maar aannemelijk. Daarom moeten HR-verantwoordelijken zelf of met een ervaren partner hun mobiliteitsbeleid daar idealiter nu al op afstemmen, zodat werknemers gewend raken aan de nieuwe systemen en eventuele prijsstijgingen ervan voor zijn. Misschien klinkt dit gewend raken als een onmogelijke klus, maar onthoud: over thuiswerken en videovergaderingen (al dan niet in de auto) zeiden we hetzelfde.