Om ervoor te zorgen dat werknemers zich kunnen ontspannen, hebben zij recht op vakantie waarbij het salaris wordt doorbetaald. Daarnaast hebben werknemers recht op een vakantietoeslag.
Aantal vakantiedagen
Het wettelijke aantal vakantiedagen per jaar is 4 keer het aantal werkdagen per week. Soms krijgen werknemers meer dan het minimum aantal vakantiedagen. Deze extra vakantiedagen worden bovenwettelijke vakantiedagen genoemd.
Geen instemming werkgever
Werkgevers moeten in principe instemmen met de vakantiewensen van de werknemer. Hierop gelden 2 uitzonderingen:
- Als er een collectieve vakantie is vastgesteld (zoals in de bouw en het onderwijs) of als er afspraken in de arbeidsovereenkomst staan hierover;
- Als de vakantiewens grote problemen oplevert voor de bedrijfsvoering. In dat geval moet de werknemer akkoord gaan met een andere vakantieperiode.
Vervaltermijn wettelijke vakantiedagen
Omdat lang uitstellen van vakantie de gezondheid en veiligheid van werknemers in gevaar kan brengen, wil het kabinet stimuleren dat werknemers regelmatig vakantie opnemen en niet jarenlang dagen opsparen.
Sinds 1 januari 2012 moeten werknemers hun wettelijke vakantiedagen binnen 6 maanden na het opbouwjaar opnemen. Daarna komen deze dagen te vervallen. Ongebruikte vakantiedagen uit 2017 vervallen dus op 1 juli 2018. Hier kan alleen van worden afgeweken als de werknemer tot aan dat tijdstip redelijkerwijs niet in staat is geweest vakantie op te nemen. Ook bij schriftelijke overeenkomst kan ten gunste van de werknemer worden afgeweken van de termijn van zes maanden.
Vakantiedagen bij ziekte en zwangerschap
Werknemers bouwen ook vakantiedagen op tijdens zwangerschapsverlof en bevallingsverlof en tijdens ziekte.Sinds 1 januari 2012 krijgen werknemers die langdurig ziek zijn, hetzelfde aantal vakantiedagen als niet-zieke werknemers, dus minimaal 4 weken per jaar. De Nederlandse overheid moest de regels aanpassen door uitspraken van het Hof van justitie van de Europese Unie. Voor 2012 was bij langdurige ziekte de opbouw van vakantiedagen beperkt tot de laatste 6 maanden van de ziekte.
Vakantiedagen en ouderschapsverlof
Werknemers bouwen geen vakantiedagen tijdens het ouderschapsverlof op. Als zij naast het ouderschapsverlof gedeeltelijk blijven werken, bouwen werknemers over die uren wel vakantierechten op.
Vakantiedagen en nieuwe baan
Werknemers kunnen meestal hun vakantiedagen meenemen als zij van baan wisselen. Werkgevers kunnen van werknemers verlangen dat zij tot het einde van de arbeidsovereenkomst blijven werken. Er moet dan wel sprake zijn van een zwaarwegend belang. Werknemers kunnen bij hun “oude” werkgever hun vakantiedagen laten uitbetalen en deze vervolgens bij de “nieuwe” werkgever onbetaald opnemen. Hiervoor is het wel zaak dat de “oude” werkgever aan de “nieuwe” werkgever laat weten om hoeveel vakantiedagen het gaat (en de werknemer dit heeft afgesproken)
Vakantiedagen afkopen en inruilen
Werknemers mogen soms extra vakantiedagen laten afkopen. Zij krijgen dan geld in ruil voor opgespaarde vakantiedagen. Soms kunnen de vakantiedagen ingeruild worden voor andere arbeidsvoorwaarden. Alleen bovenwettelijke vakantiedagen mogen ingeruild worden. Of dit mogelijk is hangt af van de afspraken die werknemer en werkgever hebben gemaakt in bijvoorbeeld de cao. Sommige bedrijven kennen ook een regeling waarbij extra vakantiedagen gekocht kunnen worden vanuit het bruto-loon.
Vakantiegeld en vakantiebijslag
Werknemers krijgen loon doorbetaald tijdens hun vakantie. Daarnaast hebben werknemers recht op een vakantiebijslag van minimaal 8% van hun bruto jaarsalaris.
