Aan het eind van de alinea geen idee van wat je zojuist hebt gelezen? — “even opnieuw lezen”, denk je. “Ontzettend slechte gewoonte” antwoorden wij daarop. Deze zogenaamde neiging tot ‘regressie’ is namelijk uitermate slecht voor je tekstbegrip. Voorkom het. Hoe? Door aan je aandacht en focus te werken. (5 tips helpen je.)
Het draait allemaal om tekstbegrip — voorkom regressie
Lezen is geen vaardigheid die van nature aanwezig is in ons brein. Je moet het leren, oefenen en vervolgens bijhouden. Gelukkig leren de meeste van ons dat al vroeg in de schoolbanken. Toch gaat er geregeld iets mis:
Je begrijpt niet écht wat er staat.
Je leest bijvoorbeeld een alinea en op het eind heb je geen idee van wat je zojuist hebt gelezen — niet omdat je de materie niet snapt, maar omdat je je aandacht er niet bij had. Jouw reactie hierop is – in theorie – dan ook logisch: je leest gewoon het hele stuk opnieuw.
Toch werkt dit averechts:
- Je leest namelijk omdat je iets wilt leren; misschien een specifieke skill of een stukje informatie;
- Of omdat je wil genieten van een spannend verhaal.
De tekst kunnen begrijpen is daarom ontzettend belangrijk. Zonder tekstbegrip kun je zo veel lezen als je wil, erg veel zul je er niet aan hebben.
Wil je dus dat tekstbegrip verhogen, dan zul je moeten stoppen met het teruglezen van woorden of zinnen — iets wat we ‘regressie’ noemen.
Niet alleen begrijp je hierdoor de tekst beter, je verhoogt ook tevens je leessnelheid én je verbetert je algehele leesvaardigheid. Dit zorgt ervoor dat je sneller en efficiënter een boek leest. Daarnaast blijft ook de informatie beter ‘hangen’.
Om deze vervelende gewoonte aan te pakken, zul je echter eerst beter moeten begrijpen wat het precies onthoudt:
Regressie ontstaat door een ‘lui’ brein
Regressie is de gewoonte om iets dat je al gelezen hebt, opnieuw te lezen. Bijvoorbeeld omdat je er zeker van wil zijn dat je écht begrijpt wat er staat.
Wanneer je telkens zinnen opnieuw leest, verlies je de ‘flow’ en structuur van de tekst en daarmee het algehele begrip omtrent het onderwerp. Wees je hier bewust van. Sta jezelf niet toe de informatie te herlezen — enkel wanneer het absoluut niet anders kan.
Professor April Troester
Terwijl jij dus denkt dat je dat telkens opnieuw lezen van die ene zin nuttig is, ben je eigenlijk averechts bezig.
‘Weet’ jouw brein namelijk dat het toch ieder moment dat stukje tekst opnieuw kan lezen, dan wordt het ‘lui’. Hierdoor neemt jouw focus af. Dit zorgt ervoor dat de informatie die je leest, niet binnen komt. Niet alleen verlaag je hiermee het begrip van de desbetreffende zin, je verlaagt jouw begrip van de tekst in zijn totaliteit.
Alles behalve effectief, dus.
… maar waarom doe je dat dan?
“Herlezen door een gebrek aan zelfvertrouwen”
Volgens professor Troester leidt een gebrek aan zelfvertrouwen vaak tot een verhoogde kans op het vertonen van regressie. Als jij namelijk van jezelf denkt dat je de tekst niet volledig begrijpt, leidt dit ertoe dat je telkens woorden, zinnen of zelfs stukken herleest.
En omdat het vaak makkelijker is om een stuk tekst 3x te lezen, dan dat jij daadwerkelijk je leesvaardigheid verbetert, blijf je deze nare gewoonte in stand houden.
En dat is schadelijk:
Regressie helpt je namelijk niet de tekst beter te begrijpen. Het vertraagt enkel en alleen je leessnelheid. Het blijkt zelfs dat dit herlezen van zinnen een derde van ieder uur dat jij leest, verspilt.
Twee stappen vooruit, één stap achteruit, dus.
Regressie niet altijd slecht — een uitzondering
Toch is die regressie niet in alle gevallen slecht — je hebt het soms zelfs nodig, bijvoorbeeld wanneer je iets leest over een technologisch onderwerp en je wilt het beter begrijpen of wanneer de boodschap in het boek onduidelijk of slecht geschreven is.
In de meeste gevallen is dit echter niet het geval. Over het algemeen vertonen mensen namelijk regressie omdat dit een gewoonte is die zich in de loop van de tijd heeft ontwikkeld.
Wil jij dus jouw tekstbegrip vergroten, dan zul je deze gewoonte moeten afleren — jij moet stoppen met het herlezen van woorden en zinnen.
Dat doe je zo:
Beter tekstbegrip? Verbeter je aandacht — 5 tips
Om je tekstbegrip te vergroten zul je moeten stoppen met het herlezen van iedere zin en zal jij je moeten focussen op het verbeteren van je concentratie. Verbeter jij jouw focus, dan heb je die regressie namelijk niet nodig.
Doe dit door zoveel mogelijk afleiding te elimineren — bijvoorbeeld op deze 5 manieren:
1. Tekstbegrip vergroten? Lees materie die jou interesseert
De eenvoudigste manier om je aandacht langer vast te kunnen houden tijdens het lezen, is door allereerst leesmateriaal te kiezen dat jou aanspreekt — is dit daadwerkelijk een onderwerp dat jou interesseert?
Het lezen van een boek moet namelijk een plezierige of informatieve ervaring zijn. Als het aanvoelt als iets waar je veel moeite in moet steken, verlies je motivatie én concentratie — het wordt dan een klusje.
Voordat je dus aan een boek begint, vraag jezelf dan af of je nieuwsgierig genoeg bent naar het onderwerp — kan het jouw hele aandacht en concentratie vasthouden? Dit zal je niet alleen helpen bij het verhogen van je tekstbegrip, maar ook bij het vergroten van je leesplezier.
2. Voorkom regressie door tijd vrij te maken om te lezen
Daarnaast kan het ontzettend helpen als je daadwerkelijk leestijd in je agenda reserveert. Zet bijvoorbeeld iedere dag een half uurtje opzij om je toe te leggen op dat boek. Hou je hier ook aan.
Zoek een rustige plek, voorkom zoveel mogelijk afleiding en lees. Je zult merken dat wanneer jij je niet gehaast voelt en jij op je gemak kunt lezen je minder de neiging hebt om regressie te vertonen.
3. Elimineer zoveel mogelijk afleiding
Zorg er ook voor dat je zoveel mogelijk stoorzenders uit je omgeving verwijdert. Het is nogal voordehandliggend dat jij je niet kunt concentreren wanneer je telkens opschrikt, omdat je telefoon aangeeft dat je een nieuwe mail hebt ontvangen. Zet daarom je telefoon stil, zet alle notificaties uit en voorkom achtergrondmuziek. Voorkomt een hoop teruglezen.
4. Maak aantekeningen en voorkom een gebrek aan zelfvertrouwen
Zoals we al eerder zeiden vertoon je regressie omdat je bang bent dat je misschien de informatie niet goed begrijpt. Een manier om dit vertrouwen te versterken is door na elke ‘leessprint’ aantekeningen te maken — bijvoorbeeld in een mindmap. Niet alleen onthoud je hierdoor de informatie beter, je leest aandachtiger waardoor jouw tekstbegrip verhoogt.
5. Begeleid je ogen langs de tekst
Door ten slotte je blik te begeleiden langs de tekst, voorkom je ook dat je aandacht afdwaalt. Jouw oog focust namelijk op zo’n 7 letters (het zogenaamde foveale gebied), de rest daaromheen oogt vaag.
Door met je vinger, stylus of pen langs de tekst te bewegen, terwijl je leest zul je merken dat je niet alleen beter je aandacht erbij houdt — je gaat ook nog eens sneller lezen!
Kortom,
Regressie is een ware boosdoeners wanneer het aankomt op je tekstbegrip en leessnelheid. Terwijl jij steeds dacht dat het je juist hielp bij het beter begrijpen van de tekst, blijkt het tegendeel waar.
Gelukkig kun je deze nare gewoonte vervangen. Verbeter jij namelijk je focus en aandacht, dan vertoon je minder snel de neiging tot regressie.
Je deed dat door:
- … materiaal te lezen dat jou daadwerkelijk interesseert
- … tijd vrij te maken zodat je op je gemak kunt lezen… zoveel mogelijk afleiding te elimineren
- … aantekeningen te maken
- … je blik te begeleiden tijdens het lezen
Probeer dit de volgende keer dat je leest eens uit. Verwacht niet direct wonderen — het is immers een gewoonte die door jarenlang foutief lezen erin gesleten is. Toch kun je ‘m breken.
Wanneer jou dat lukt, zul je niet alleen merken dat je sneller leest, je raakt ook meer bedreven in het begrijpend lezen van een tekst. Zo ga je nog sneller (en beter) door die stapel boeken heen!
