Onlangs kwam in het nieuws dat van de bijna 500 topfunctionarissen bij de Rijksoverheid 31% een vrouw is. Hiermee wordt het door het kabinet gestelde streefcijfer van 30% een jaar eerder gehaald dan de deadline van 2017. Het bedrijfsleven loopt juist enorm achter op dit streefcijfer; bij beursgenoteerde bedrijven is minder dan 10% van de topfunctionarissen een vrouw. Hoe ziet het plaatje eruit in het bredere bedrijfsleven? En hoe is het met de beloningsverschillen gesteld?
Deze vragen vormden voor mij de aanleiding om in de database van het Nationaal Beloningsonderzoek te duiken. De database representeert een verscheidenheid aan organisaties, van Rijksoverheid tot beursgenoteerde organisaties, maar ook van kleine en middelgrote bedrijven. Die laatste groep is juist de categorie die niet aan bod komt in het nieuwsartikel over vrouwen in de top.
Ik heb bij kleine en middelgrote bedrijven met name gekeken naar directiefuncties. De resultaten zijn als volgt: 19% van de topfuncties in de database zijn vrouwen. Er is vanuit de overheid geen bewuste prikkel voor het midden-en kleinbedrijf, maar enkel voor de raad van bestuur en raad van commissarissen van grotere bedrijven. Desalniettemin ligt het percentage vrouwen binnen MKB-bedrijven hoger dan binnen beursgenoteerde bedrijven, zo blijkt uit de gegevens van het Nationaal Beloningsonderzoek. Een verklaring hiervoor is dat vrouwen minder snel solliciteren dan mannen als ze denken dat ze aan één of meerdere onderdelen van de selectiecriteria niet voldoen. Daarnaast zijn veel grote bedrijven in meerdere landen actief waarbij het lastiger kan zijn om als één organisatie het beleid neer te zetten voor meer vrouwen. Bij middelgrote en kleinere bedrijven speelt het ‘old boys’-netwerk een kleinere rol en gaat het vaker om familiebedrijven.
Als we verder inzoomen op specifieke functies, is er een aantal interessante bevindingen waar te nemen. Er is een groep traditionele directiefuncties die door mannen wordt bekleed, er zijn echter ook functies waar de balans vrijwel gelijk is. Alle Directeuren Logistiek in de database zijn mannen, bij Technisch Directeuren is het percentage mannen 92%. De HR Directeur is de enige directiefunctie die in het voordeel van vrouwen uitvalt, in 53% van de functies gaat het om vrouwen. Ook bij Marketing Directeuren is het aandeel van de vrouwen relatief groot, daar ligt het percentage op 35%.
In het verlengde van deze gegevens is het interessant om te kijken naar de beloningsverschillen van mannen en vrouwen binnen deze topposities. Het vaste salaris van mannen ligt gemiddeld 5,8% hoger dan het vaste salaris van vrouwen. Hierbij is gecorrigeerd voor de invloed van leeftijd. De cijfers tonen aan dat niet alleen het aantal mannen in de top groter is, maar dat ze ook hoger beloond worden dan vrouwen. Voor de HR Directeur, waar het aantal vrouwen en mannen in balans is, is het beloningsverschil slechts 0,6% in het voordeel van de mannen.
Vergeleken met andere landen in Europa neemt Nederland eveneens een lage positie in, als het gaat om het aantal vrouwen in managementposities. De best scorende landen zijn Groot Brittannië, Zweden en Noorwegen. Wellicht is het een idee om daar eens een kijkje in de keuken te nemen? Of moeten we de arbeidsmarkt zijn werk laten doen? Feit is dat er relatief weinig vrouwen in de top van Nederland te vinden zijn, en hun beloning achterblijft bij die van mannen. Misschien moeten we vrouwen eenvoudigweg beter betalen, zodat ze alsnog voor die toppositie gaan.
