Op 1 mei 2016 is de VAR afgeschaft en is de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) ingegaan. De DBA zou de balans tussen opdrachtgever en opdrachtnemer moeten herstellen. Opdrachtgevers hadden tot 1 mei 2017 de tijd om de wet te implementeren. De handhaving werd vervolgens opgeschort tot 1 januari 2018. Wiebes heeft de termijn voor opschorting van de handhaving opnieuw uitgesteld.
Meldpunt DBA
Er zijn destijds ruim 1800 meldingen binnengekomen bij het Meldpunt DBA van de Belastingdienst. Met het Meldpunt DBA wilde de belastingdienst inzicht verkrijgen in de mogelijk onbedoelde gevolgen van de Wet DBA. Op basis van de meldingen werden de knelpunten geïnventariseerd.
Het zou met name gaan om terughoudendheid van opdrachtgevers om opdrachtnemers in te huren. Daarnaast zou het onderscheid tussen ondernemerschap en dienstbetrekking niet overal aansluiten bij de praktijk. Ten slotte zou de huidige arbeidswetgeving als knellend worden ervaren.
Als gevolg hiervan wilde Wiebes nader onderzoeken hoe de begrippen ‘gezagsverhouding’ en ‘vrije vervanging’ kunnen worden aangepast aan ‘de moderne tijd’. Totdat deze begrippen meer duidelijk zijn zou er geen sprake zijn van handhaving. Hierbij geldt een uitzondering voor ‘kwaadwillenden’. Bij kwaadwillenden gaat het om opdrachtgevers of opdrachtnemers die met opzet werken met ‘schijnzelfstandigen’. De opdrachtgever of opdrachtnemer wist, of had kunnen weten, dat in feite sprake is van een dienstbetrekking. Deze groep zou alsnog per 1 mei 2017 gehandhaafd worden. Voor alle andere situaties werd de implementatietermijn verlengd tot 1 januari 2018.
Stand van zaken
Onlangs heeft Wiebes te kennen gegeven dat de ambtelijke verkenning is afgerond en dat het rapport ‘Onderzoek varianten kwalificatie arbeidsrelatie’ is aangeboden aan de Tweede Kamer en aan de informateur. Het rapport kan hiermee worden gebruikt voor de onderhandelingen ten behoeve van de formatie. Het vervolg van de ontwikkelingen rondom de DBA is afhankelijk van keuzes van het nieuwe kabinet. Om opdrachtgevers en opdrachtnemers voldoende tijd te geven aanpassingen door te voeren wordt de opschorting van de handhaving verlengd tot 1 juli 2018. Ook nu geldt dat kwaadwillenden wel gehandhaafd kunnen worden.
