Je hebt een tijd thuis gezeten met een burn-out en hebt groen licht gekregen om weer langzaam op te starten. Dat kan fijn zijn, maar ook spannend. Want hoe re-integreer je op een goede en prettige manier na je burn-out? Hoe en met wie stem je je werkuren en vooral je werkzaamheden af? Hoe zorg je voor een goede terugkeer naar de werkvloer en al je collega’s? En wat doe je met achterstallige werkzaamheden of je ontplofte mailbox, zonder direct weer in de stress te schieten?
Re-integreren klinkt soms als de normaalste zaak van de wereld, want velen gingen je tenslotte voor. Het klinkt ook vrij gemakkelijk: gewoon langzaam je werkuren opbouwen, elke week een beetje meer. Maar zo makkelijk is het vaak niet. En onze ervaring leert dat er geen helder stappenplan voor een goede re-integratie bestaat. De hoogste tijd om onze beste tips voor jou en je leidinggevende op een rijtje te zetten voor een geslaagde re-integratie na je burn-out.
Jouw succesvolle re-integratie: stap voor stap
1. Afstemmen met de Arboarts
Je hebt van jouw arbo-arts groen licht gekregen om weer aan de slag te gaan. Dat is fijn om te horen! Maar stel voordat je naar huis huppelt, hem of haar de volgende vragen:
- Wat wordt mijn opbouwschema: hoeveel uur per week mag ik gaan werken en met hoeveel uur ga ik dat (twee)wekelijks verhogen?
- Wat mag mijn leidinggevende nu van mij verwachten?
- Wat doe ik als het nog niet lekker met me gaat?
Het is verstandig om dit soort dingen goed met je arbo-arts door te spreken. Die is tenslotte de ervaringsdeskundige.
2. Goede afstemming met je leidinggevende
Vervolgens neem je contact op met je leidinggevende. Spreek niet alleen een moment af waarop je weer gaat beginnen, maar plan vooral een moment in om samen bij te praten en je werkzaamheden af te stemmen. De ervaring leert dat als jullie hier niet de tijd voor nemen, dit er in de dagelijkse hectiek vaak bij in schiet en dat vergroot het risico dat je eerder vervalt in oude patronen en in je oude werkdruk.
- Bespreek met je leidinggevende je nieuwe rol. Vaak begin je op arbeidstherapeutische basis en dat is niet alleen in uren heel beperkt, maar ook qua type werkzaamheden moeten het geen dingen zijn waarop (veel) druk ligt. Het zouden taken moeten zijn waarvan niet veel afhangt, gewoon om je weer een beetje het gevoel te geven dat je bezig bent en hoe je dat ervaart.
- Stem goed af met je leidinggevende wat je wel en niet gaat oppakken. Welke klussen/klanten/projecten horen (voorlopig) niet bij jouw werkpakket. Je kunt onmogelijk al het werk dat is blijven liggen gaan oppakken, dat zou een recept voor een nieuwe burn-out zijn, dus maak hier goede afspraken over.
- Het is fijn als niet alleen je taken, maar ook je prioriteiten helder zijn. Zodat je niet zelf eindeloos door je mails hoeft te scrollen om te bedenken wat je vandaag eens zal gaan doen. Het kijken naar al die onafgeronde taken geeft je waarschijnlijk een moedeloos en opgejaagd gevoel.
- Misschien ben je tijdens je afwezigheid (deels) door een collega vervangen. Stem met je leidinggevende af hoe je vervanging wordt afgebouwd en wie wanneer en waarvoor het juiste aanspreekpunt is bij vragen van collega’s of klanten. Zorg er ook voor dat je leidinggevende deze afspraken goed met je vervanging en overige collega’s afstemt.
- Evalueer de achterstanden. Als je gedeeltelijk of helemaal niet bent vervangen, is het onvermijdelijk dat er steeds meer achterstand ontstaat. Ook in de komende weken waarin je nog niet volledig werkt, kan de achterstand verder oplopen en dat is natuurlijk geen prettig idee. Vraag je leidinggevende wat hij/zij van plan is om hiermee te gaan doen. Neem dit probleem dus niet direct weer op jouw eigen schouders, maar laat die verantwoordelijkheid echt nog even bij je leidinggevende liggen.
3. Goede afstemming met je collega’s
En dan is daar de dag dat je weer gaat beginnen. Dat kan best inspannend en wennen zijn. Je begrijpt dat als je begint met een klein aantal uren per week je nog niet veel van jezelf mag verwachten. Ons advies is om de eerste dagen nog niet je e-mail te openen, maar alle tijd te nemen voor koffie drinken en bijpraten. Die uren vliegen voorbij, dat hoort zo en dat is prima.
Het is ook belangrijk om tegen je collega’s heel duidelijk te zijn over je nieuwe werkpakket. Welke taken horen de komende tijd wel of juist niet bij jou? Wees hier direct duidelijk in, zodat iedereen weet waarvoor men bij jou kan aankloppen. Dit helpt je om goed je werkzaamheden, en dus je werktijd, af te bakenen.
4. Werkzaamheden om wel of niet te doen tijdens je re-integratie
Je begint je werkweken met maar een klein aantal uren per dag. Hoe richt je deze uren op een verstandige manier in.
- Wees realistisch in wat je kunt doen in je kortere werkweek. Bij mensen die weinig uren werken kosten randzaken zoals e-mail afhandelen, werkoverleg of bijpraten met een collega relatief meer tijd. Bovendien heb je niet direct je oude werktempo teruggevonden. We adviseren je om voor ongeveer de helft van je uren werkzaamheden in te plannen, de overige uren zullen waarschijnlijk op gaan aan randzaken en voorbijvliegen.
- Werk het liefst aan kleine, afgebakende taken. Hapklare brokjes werk noemen we dat. Een klus met een duidelijke kop en staart die je in een beperkt aantal uren kan afronden. Op deze manier ontstaan er geen losse eindjes die je een onrustig of onvoldaan gevoel kunnen geven.
- Samen met je leidinggevende heb je bepaald welke zaken je aandacht mag gaan geven. Dat kunnen reguliere werkzaamheden zijn of projecten; voor beide geldt dat hij/zij duidelijk moet zijn in de verwachtingen. Reguliere werkzaamheden A en B doe je nog (voor zover je dat lukt), maar C/D/E/F laat je liggen. Projecten 1 en 3 doe je nog, maar projecten 2, 4/5/6/7/8 laat je liggen. Op basis van deze kaders kun je vervolgens je mailbox gaan beoordelen, en e-mails markeren (bijvoorbeeld met een kleurcategorie) die horen bij werkzaamheden A en B of projecten 1 en 3. Alle andere e-mails schuif je in een map ‘Niet doen’.
- Hoewel je mogelijk de begrijpelijke neiging hebt te gaan voor de ’top-1-prioriteit’ werkzaamheden, zou dat niet je keuze moeten zijn. Dat zijn meestal de werkzaamheden die veel druk meebrengen en waarvan je waarschijnlijk ook meer stress ervaart. Laat de ’top-1-prioriteit’ werkzaamheden nog even rusten en begin met klussen zonder haast.
5. Blijf gezond
Bij het re-integreren na een burn-out ben je wel hersteld van je burn-out, maar vaak nog niet helemaal. Je grootste valkuil is nu om weer in je oude valkuilen te stappen en dezelfde dingen te gaan doen die je destijds nou juist die burn-out indreven. Een burn-out is vaak vervelend, maar ook een prachtige leerschool. En dit is hét moment om dingen anders aan te gaan pakken. Om te leren van je fouten en met een schone lei te beginnen. Benut die kans!
Houd je echt strikt aan de werkuren die je met de arbo-arts hebt afgesproken. Trap niet in de valkuil om toch nog even dit of dat te doen. Als het tijd is, doe je je computer uit en ga je gewoon naar huis. Een les om vast te houden, ook als je weer fulltime werkt.
Bedenk goed wat je hebt geleerd van je burn-out of wat je nog te ontwikkelen hebt. Dit is het moment om te bekijken hoe je deze lessen nu in de praktijk kunt brengen. Gaat dat je goed af of bent je toch geneigd om weer in dezelfde fouten te maken? Zoek dan hulp om deze zaken blijvend op te lossen. Bekijk bijvoorbeeld onze mogelijkheden voor persoonlijke stress coaching.
Instructies voor de leidinggevende
Jij als leidinggevende hebt een belangrijke sleutelrol rond de werkdruk en het werkgeluk van je medewerkers. In de eerste plaats bij het voorkomen van een burn-out, maar uiteraard ook bij een geslaagd re-integratietraject. Onderschat je rol niet en maak serieus werk van de volgende punten:
- Ga regelmatig in gesprek. Niet alleen over het aantal werkuren, maar vooral over hoe die in te vullen. Geef duidelijk aan welke werkzaamheden niet hoeven en wat er kan wachten.
- Geef praktische steun. Schuif bijvoorbeeld een half uurtje aan aan het bureau en help met prioriteren van diverse taken of e-mail.
- Bied een luisterend oor. Wees oprecht geïnteresseerd en bespreek ook hoe jullie niet weer in dezelfde valkuilen kunnen stappen die de burn-out hebben veroorzaakt.
- Deel werkzaamheden op in kleine brokjes. Op die manier past het in de korte werkdagen.
- Zorg voor werkzaamheden zonder druk, stress of deadlines. Makkelijker gezegd dan gedaan als je je bedenkt dat het openen van een e-mailbox al erg stressgevend kan zijn, zeker als je maar een paar uur per dag werkt.
- Help grenzen bewaken. Moedig de werknemer aan zich aan de afgesproken werkuren te houden.
- Communiceer naar de overige teamleden. In elk geval over de gemaakte werkafspraken en over wat men van de re-integrerende werknemer mag verwachten.
- Stem ook af met de Arboarts. Vraag hem of haar om re-integratietips.
Auteurs: Annemiek Tigchelaar en Karen Visser
