Psychologie en psychologen associëren we al snel met de behandeling van problemen als angst, depressie of een trauma. Toch wordt al enkele decennia uitgebreid onderzoek gedaan naar psychologische interventies die gericht zijn op het stimuleren van positieve gevoelens en gedachten en positief gedrag. In 2012 werden positieve psychologische interventies (PPI) door Keyes, Fredrickson en Park gedefinieerd als: een reeks wetenschappelijke strategieën en instrumenten die zijn gericht op het vergroten van geluk, welzijn en positieve cognities en emoties. Dat klinkt elke HR-professional vast als muziek in de oren.
7 soorten positieve psychologische interventies
Volgens diezelfde psycholoog Park en zijn collega Schueller zijn er zeven categorieën waarin je de interventies kunt verdelen. Hieronder een korte beschrijving van deze verschillende soorten interventies:
1. Bewustwording
Het gaat hier om psychologische interventies die gericht zijn op het versterken van positieve ervaringen, zodat ze het gevoel van geluk maximaliseren. Dat klinkt groots en meeslepend, maar kan worden toegepast op allerlei alledaagse ervaringen. Het lijkt sterk op mindfulness, maar werkt net even anders. Door bewust aandacht te geven aan wat je ervaart bij wat je doet, brengt dat een gevoel van geluk en zelfvoldoening.
2. Dankbaarheid
Dankbaarheid kan positieve gevoelens opwekken bij zowel de persoon die dankbaarheid toont als de persoon die het ontvangt. Deze PPI kan je dan ook bij jezelf of met anderen toepassen. Voor jezelf kan je een dankbaarheidsdagboek bijhouden. Een inmiddels bekende manier om bijvoorbeeld te werken aan een positiever zelfbeeld of kijk op de wereld. Je kan ook regelmatig je dankbaarheid aan anderen tonen door simpelweg dankjewel te zeggen of een andere blijk van waardering te geven. Want zoals Steve Maraboli al zei: ‘Als je geluk wilt vinden, zoek dan dankbaarheid.’
3. Vriendelijkheid
Vriendelijkheid en geluk gaan hand in hand. De relatie tussen deze twee is al in verschillende onderzoeken aangetoond. Met een vriendelijk gebaar vergroot je je eigen geluk. Dat kan heel eenvoudig, door vriendelijk te groeten, een complimentje te geven, iemand te helpen of iets te kopen voor iemand. Het belangrijkste is dat het volkomen onbaatzuchtig is. Het enige wat het je mag opleveren, is een gevoel van tevredenheid, blijdschap of geluk.
4. Empathie
Hier gaat het om PPI’s die de interpersoonlijke relaties verdiepen, zowel privé als in je werk. Sterke sociale banden zijn essentieel voor geluk en innerlijke rust. Je kunt met zelfliefde-meditatie en mindfulness-oefeningen meer bewustzijn creëren over jezelf. Anderen kun je vanuit een breder perspectief benaderen en proberen om eventuele obstakels in de relatie, te overbruggen. Als er meer wederzijds begrip is, versterkt dat de onderlinge band.
5. Optimisme
Door na te denken over de toekomst en jezelf reële doelen te stellen, werk je aan het creëren van je eigen geluk en voldoening. Dromen kunnen werkelijkheid worden door ze in kleine stappen te realiseren. Een andere PPI die tot het optimisme kan worden gerekend, is het levensverhaal. Door op te schrijven wat je in je leven aan positieve dingen hebt gedaan, hebt bereikt en hebt ontvangen, ervaar je het leven als waardevol. Deze methode werkt ook om voor jezelf te onderkennen wat je eventuele valkuilen zijn en laat zien hoe je daar in het verleden mee om bent gegaan.
6. Kracht
Als je weet waar je kracht uit kunt putten, maakt je dat minder vatbaar voor stress of een depressie. Je gaat op zoek naar je innerlijke capaciteiten en door je daar bewust van te zijn, vergroot je je eigen mentale vitaliteit, wat je “vatbaarder” maakt voor het gevoel van geluk.
7. Zingeving
Als je weet wat voor jou belangrijk is in het leven en je weet waarom je iets doet, maakt dat de kans dat jij je gelukkig voelt, een stuk groter. Mensen die helder voor ogen hebben wat ze willen en hoe ze dat willen bereiken, zijn over het algemeen tevredener en gelukkiger. In de piramide van Maslow is zelfontplooiing het hoogste niveau. Door enerzijds gericht aan een doel te werken en anderzijds te reflecteren op wat je gedaan hebt en hoe je dat hebt ervaren, werk je aan die zelfontplooiing en het gevoel van geluk.
Het succes van positieve psychologie
PPI’s zijn er dus op gericht om te versterken en te verbeteren wat al in je zit. Daar bestaat geen standaardmethode voor, want ieder mens is anders. PPI’s worden steeds meer toegepast op het gebied van mindfulness, levenscoaching en relatiebegeleiding vanwege het onderzoekende aspect. PPI’s gaan op zoek naar bronnen in jezelf en werken aan bewustwording, zodat ook de verbetering uit jezelf kan komen. Intussen leidt positieve psychologie tot geweldige resultaten, maar is nog niet helemaal duidelijk hoe dat precies komt. Wel is duidelijk dat er twee factoren een belangrijke rol spelen: het feit dat de aandacht van het negatieve naar het positieve verschuift en de internalisering van positieve emoties, wat zoveel betekent dat je je die positieve gevoelens eigen maakt.
Positieve psychologische interventies in de werkomgeving
Hoe kan je als HR-professional of leidinggevende PPI’s toepassen in je organisatie? Want meer werkgeluk, weten we inmiddels, leidt tot een hogere productiviteit en minder uitval. Dat wil iedereen. Hieronder 5 interventies die geschikt zijn om in een werkomgeving toe te passen.
1.Innovatietijd
Je maakt ruimte in de planning voor projecten waar mensen het liefst aan zouden werken. Door bezig te zijn met hun passie, ervaren medewerkers autonomie en dat is een belangrijk ingrediënt voor werkgeluk.
2. Dankbaarheid
Om het plezier en zelftevredenheid te vergroten, kan je medewerkers stimuleren om hun dankbaarheid aan anderen te tonen tijdens groepsgesprekken of door bedankjes te sturen aan elkaar. Dat voelt aanvankelijk misschien wat ongemakkelijk, maar als je zelf het geluksgevoel hebt ervaren als iemand je bedankt, ben je al snel om. Je kan ook kiezen voor begeleide dankbaarheidsmeditatie.
3. Feedback
Als je in staat bent om feedback te incasseren en te beschouwen als een kans om aan jezelf te werken, vergroot dat je werkgeluk. Feedback kan je opnemen in dagelijkse of wekelijkse stand-ups of in een-op-een gesprekken tussen medewerkers en/of leidinggevenden. Voorwaarde is dat iedereen is geleerd wat de “spelregels” zijn bij het geven en ontvangen van feedback.
4. Stressbeheersing
Als je weet wat bij jou stress veroorzaakt en hebt geleerd hoe je daar mee om kunt gaan, ben je fysiek en mentaal beter bestand tegen stressvolle situaties. Daarmee werk je van binnenuit. Je beheerst als medewerker manieren om op te gaan met stress. Niet iedereen is daar in elke situatie even goed toe in staat.
5. Stressmanagement
Je kan natuurlijk ook de oorzaken aanpakken. Deze kunnen op verschillende vlakken liggen; rol onduidelijkheid, rol tegenstrijdigheid, te weinig tijd ervaren en te weinig capaciteit ervaren. Die kun je allemaal voor je in kaart laten brengen.
Monitoren Positieve psychologische interventies
Als je als werkgever aan de slag gaat met PPI’s op de werkvloer, wil je natuurlijk weten of ze ook het gewenste effect hebben. Door regelmatig heel gericht te meten hoe het staat met de bevlogenheid en het werkgeluk van medewerkers, kun je het resultaat monitoren en het programma waar nodig, aanpassen.
