Op een schaal van 1 tot 10: hoe positief is de cultuur in je team of organisatie? Meestal kun je verbeteren, zowel in plezier als in positieve impact, want de ecologische, technologische en sociale veranderingen gaan steeds sneller. Het goede nieuws: jij maakt verschil – of je nu leidinggevende of teamlid bent. Benut de inzichten en tools uit de positieve psychologie en organisatiewetenschap en lever een positieve bijdrage voor mensen, milieu, maatschappij én de financiële prestaties van je organisatie.
Pandemie, klimaat, sociale crisis, oorlog: hoe floreren we in dit onvoorspelbare, versnellende transitietijdperk? We hebben snel meer innovatieve, daadkrachtige, lerende organisaties nodig, en daarom organisaties met een positieve cultuur. Zoals voormalig Unilever CEO Paul Polman zegt: “Dit is een unieke tijd met een ongelooflijke kans om de wereld opnieuw vorm te geven en bedrijven netto positief te maken. Netto positief betekent dat je bedrijf meer geeft dan het neemt en ook nog winst maakt. Je verbetert het leven van ieder die ermee in aanraking komt, ook dat van toekomstige generaties en de aarde.”
Hoe vergroot je je positieve impact?
Ook jij, en jouw team, en je organisatie, kan een positieve bijdrage leveren. Werk aan een positief doel en een positieve cultuur en gebruik de kracht van positief (zelf)-leiderschap en opeens kan het wél. Als je eenmaal positief potentieel ontsluit, sta je versteld van jullie prestaties en de positieve impact.
Een positieve organisatiecultuur denkt positief en kijkt naar wat er goed gaat, verbetert wat kan en bereikt positieve deviatie (buitengewone prestaties). De basis is sociale veiligheid en goed samenwerken, de inspiratie komt van een gezamenlijk positief doel. Iedereen voelt zich verantwoordelijk en blijft leren ten dienste van dat doel – of dat nu het klimaat betreft of het dienen van klanten of de maatschappij. Positieve cultuur maakt je werk leuker en draagt bij aan een betere wereld. Bovendien kun je 20-40% meer resultaten bereiken.
In een positieve organisatie floreren mensen en overtreffen ze de verwachtingen met betrekking tot de resultaten. Ze hebben een cultuur waarin mensen samenwerken, groeien en presteren op een buitengewoon niveau, aldus Robert Quinn. Volgens professor Kim Cameron richt een positieve cultuur zich op:
- wat mensen en organisaties inspireert (naast dat wat hen irriteert en moeilijk is)
- wat er goed gaat (naast wat fout gaat of wat niet goed genoeg is)
- wat je levenslust doet toenemen (naast datgene wat je uitput)
- wat het goede is om te doen (naast datgene wat moreel bezwaarlijk is)
- wat buitengewoon is (naast datgene wat alleen effectief is)
Waarom zou je?
Een positieve cultuur helpt zowel mensen als resultaten floreren. Toch worden cultuur en positief leidinggeven soms nog weggezet als ‘soft’. Maar onderzoek laat zien dat organisatiecultuur de financiële resultaten van organisaties beïnvloedt (en ook de veerkracht, wendbaarheid, innovatie, ziekteverzuim, werving en retentie van personeel en meer!) Een positieve cultuur helpt mensen en organisaties te excelleren. Zo kun je 20-40% beter presteren dankzij een positieve cultuur en kun je beter en sneller leren, innoveren en veranderen.
Hoe komt dat? Je presteert beter als je je gewaardeerd en positief voelt. Je zelfvertrouwen en creativiteit nemen toe – en als er toch iets fout gaat, is het makkelijker om optimistisch te blijven. Positiviteit is bevorderlijk voor relaties en communicatie. Je bent opener en meer geneigd tot delen, terwijl je je vaak afsluit als je je slecht voelt. Barbara Fredrickson onderzocht het effect van positieve emoties: die verbreden het gedragsrepertoire en de veerkracht van mensen. In een positieve cultuur wordt goed al snel beter en omdat dat energie geeft, gaan mensen kijken wat er nog meer mogelijk is. Zo ontgin je het ‘positief potentieel’ dat er is. Uiteindelijk streeft een positieve cultuur naar ‘positieve deviatie’ oftewel: buitengewone prestaties. Je wijkt positief af van wat gemiddeld is – en samen buitengewoon presteren is nog leuk ook.
Vier positieve elementen
Een positieve organisatiecultuur bestaat uit vier elementen:
- Positief denken en deviatie: je let op sterke punten, je verbetert voortdurend en zoekt naar positief potentieel om ‘positieve deviatie’ te bereiken.
- Een positief doel: je draagt betekenisvol bij voor klanten of de wereld en dat coördineert alle activiteiten binnen je organisatie.
- Verbinding en samenwerken: je werkt met mensen die je vertrouwt en die je steunen, er is sociale veiligheid om alles te bespreken (ook afwijkende ideeën).
- Leren en autonomie: je wordt uitgedaagd, blijft leren en je voelt je medeverantwoordelijk.
Deze vier elementen versterken elkaar. Je kunt ze ontwikkelen met gerichte teamsessies en interventies.
Word een positieve beïnvloeder
De kleinste bouwstenen van cultuur zijn interacties. Daarmee kun je als individu direct bijdragen aan een positievere cultuur. Het effect van interacties wordt vaak onderschat. Maar als je bepaalde interacties consequent volhoudt, kunnen ze grote verandering op gang brengen. Iedere interactie beïnvloedt de cultuur. Wees dus alert op wat je wel en niet wil in je team of organisatie. Wie zwijgt stemt toe. Of zeg je er wat van? Hoe beïnvloed jij de cultuur en de onderlinge relaties?
Je maakt een verschil, zeker bij je directe collega’s. Het is een kwestie van uitproberen en volhouden. Daarvoor heb je geen toestemming of budget nodig. Je gebruikt interactie interventies: een interactie interventie is wat je zegt, vraagt of doet om de cultuur positiever te maken, ongeacht je positie, zonder dat je toestemming of middelen nodig hebt. Interacties nodigen anderen uit om te reageren of dingen anders te zien of te doen. Vier soorten interactie interventies zijn: vragen, luisteren, delen en reageren.
Hiermee kun je als positieve beïnvloeder de ‘verandering zijn’ die je wilt zien in je team. Daarna kun je (steeds meer) anderen positief beïnvloeden en samen de cultuur en resultaten gaan verbeteren. Mensen kopiëren elkaars acties en interacties, zeker als de relaties en resultaten er positiever van worden. Samen met collega’s, je team of organisatie ontwikkel je de vier elementen van een positieve cultuur in teamsessies en interventies.
Cultuur maak je samen
Floreren is fijn voor mensen en prestaties, maar ook voor de wereld. Want alles wat je op je werk leert, neem je mee naar huis en in de maatschappij. Zo geven we positief denken en doen door. Voor de klimaatuitdaging hebben we al onze creativiteit, samenwerking, veerkracht, leervermogen en daadkracht nodig. Doe je mee? Jij maakt verschil – of je nu leidinggevende of teamlid bent. Op naar meer positieve teams en organisaties – want we moeten beter gaan samenwerken om de ecologische, sociale en technologische uitdagingen aan te gaan. Ook jouw team kan positieve impact hebben.
