Het aantal mensen met bijziendheid (myopie) neemt wereldwijd toe. Hiervoor bestaan verschillende oorzaken, waarvan genetische aanleg nog altijd de belangrijkste is. Maar daarnaast zijn beeldschermwerk en een gebrek aan daglicht belangrijke factoren die de ontwikkeling van bijziendheid kunnen versterken. Mensen met een kantoorbaan worden veelal geconfronteerd met een combinatie van beide. Veel werken achter een beeldscherm in combinatie met kunstlicht zorgt namelijk voor een hoge belasting van de ogen, waardoor de kans op ontwikkeling van bijziendheid toeneemt.
Het is dus belangrijk om goed op de gezondheid van je ogen te letten. Geconcentreerd en langdurig naar een scherm staren betekent dat je ogen zich moeten inspannen. Ze worden steeds droger, omdat je bij het kijken naar een beeldscherm minder vaak knippert dan normaal gesproken. Dit kan leiden tot onregelmatigheden in de traanlaag, waardoor het hoornvlies geïrriteerd raakt en kan gaan jeuken. Een slechte kantoorventilatie of de droge tocht van een airconditioner kan dergelijke irritaties verergeren.
Leeftijd en opleidingsniveau
In Europa wordt de generatie die is opgegroeid in het digitale tijdperk het vaakst getroffen door myopie. Bijna de helft van alle mensen tussen de 25 en 29 jaar zijn bijziend. De op één na grootste groep is de leeftijdsgroep de tussen 35 en 44 jaar.
Onder de oudere generaties neemt het percentage mensen met bijziendheid af. Wetenschappers denken dat dit te maken heeft met het feit dat jongeren tegenwoordig langere onderwijstrajecten hebben. Daarnaast brengen werknemers in Nederland gemiddeld 4 uur per dag door achter een computerscherm. Studenten, jonge werknemers, kantoormedewerkers en mensen met een hoog inkomen verrichten veel werk achter beeldschermen en hebben daardoor meer kans op myopie.
Uit verschillende cohortstudies blijkt dat myopie samenhangt met de scholing en beroepsopleiding. Meer dan de helft van alle Europese afgestudeerden is kortzichtig (53%). Ter vergelijking: slechts iets minder dan een kwart (24%) van de mensen in Europa die geen opleiding of hoger onderwijs hebben gevolgd, draagt een bril.
De ontwikkeling van myopie begint meestal op de basisschoolleeftijd. Hierdoor is het essentieel om die eerste, vroege interacties met digitale apparaten te onderzoeken om meer te weten te komen over de ontwikkeling van myopie. Naarmate de schermtijd toeneemt, neemt de tijd die buiten in het daglicht wordt doorgebracht af, wat sterk samenhangt met de ontwikkeling van myopie.
De toename van bijziendheid is een wereldwijd fenomeen. Vooral in Oost-Azië is het aandeel bijziende studenten de afgelopen decennia sterk gestegen. Uit een recente studie uit China blijkt dat 90% van de studenten bijziend is.
Wat kun je voor je ogen doen?
Omdat ons netvlies geen pijn voelt, geeft het oog bij overbelasting geen waarschuwing af. Het is daarom des te belangrijker om je ogen regelmatig rust te geven. Bewust regelmatig knipperen is een nuttige manier om het oppervlak van het oog te bevochtigen, zodat de traanlaag gelijkmatig verdeeld kan wordt. Nog effectiever is het sluiten van je ogen voor een langere tijd. Sluit je ogen ongeveer een keer per uur 15 tot 30 seconden. Zo kunnen ze meer traanvocht opnemen en weer voldoende vochtig worden. Daarnaast is tijd buiten doorbrengen goed voor je ooggezondheid. Het kan helpen tegen vermoeidheid en voorkomt ook uitdroging. Vooral werkruimtes met airco’s, en in het bijzonder ruimtes waar airconditioningssystemen aan de vloer, en niet aan het plafond zijn verankerd, zijn belastend voor je ogen. Werk je op zo’n kantoor, ga dan af en toe naar buiten toe voor een korte onderbreking.
Daarnaast geldt dat mensen die veel werk achter een beeldscherm uitvoeren, dit het beste op een grote monitor kunnen doen. Een kleine monitor is niet geschikt voor het lezen van veel tekst. Bovendien moet het scherm goed uitgelijnd zijn. Dit betekent dat het niet te hoog of te laag mag zijn. Ter oriëntatie: de bovenrand moet op ooghoogte liggen. De juiste afstand van het oog tot de monitor ligt tussen de 45 en 70 centimeter. Naast kunstlicht moeten er ook genoeg ramen aanwezig zijn voor voldoende daglicht.
Je kunt de genoemde cijfers in dit artikel ook zien in een grafische weergave.