Nu thuiswerken en werken op afstand beschouwd worden als ‘het nieuwe normaal’, is ook het online sollicitatiegesprek de nieuwe norm geworden voor het werven van personeel. Hoewel een online sollicitatiegesprek verschillende voordelen heeft (nooit meer verdwalen op weg naar de afspraak!), kan het ook veel nieuwe uitdagingen met zich meebrengen.
Voorafgaand aan het coronatijdperk waren online sollicitatiegesprekken ongewoon en zagen kandidaten vaak tegen zo’n virtuele ontmoeting op. Kennismaken met je toekomstige baas via een computerscherm en door hem/haar beoordeeld worden vanaf de andere kant van cyberspace is natuurlijk een spannende aangelegenheid. Per slot van rekening, de lichaamstaal van je gesprekspartner peilen vanaf een scherm is moeilijk en je bent je meer dan anders bewust van jezelf. Echter, dit was de tijd voordat we allemaal gewend waren aan Zoom-gesprekken.
Tegenwoordig is een online sollicitatiegesprek iets minder spannend. We kennen inmiddels de fijne kneepjes van communiceren op afstand en het komt steeds vaker voor dat een eerste gesprek online wordt gevoerd. Het online sollicitatiegesprek is nu een vast onderdeel van het wervings- en selectieproces; iedere kandidaat moet met die tools kunnen omgaan.
Door je voor te bereiden en te oefenen, blijf je je zenuwen de baas en kun je met vertrouwen het gesprek aangaan en je, zowel letterlijk als figuurlijk, van je beste kant laten zien. Met onze tips voor online sollicitatiegesprekken en antwoorden op de meest gestelde vragen kom jij met jouw persoonlijkheid en ervaring goed voor de dag als mogelijk geschikte kandidaat.
We schenken aandacht aan de volgende punten:
- onze top 10-tips om je volgende online sollicitatiegesprek succesvol te laten verlopen;
- hoe beantwoord je belangrijke vragen tijdens een online sollicitatiegesprek;
- inzicht in de technische overwegingen die vereist zijn voor online gesprekken;
- de meest voorkomende tools voor online gesprekken ( Teams, Zoom, Skype, etc.);
- tips om jouw videopresentatie op te nemen.
Als je zenuwachtig bent, bedenk dan dat je gesprekspartner zich misschien ook ongemakkelijk voelt. Als het je lukt om het videogesprek op een rustige en weloverwogen manier te voeren, dan stel je jouw gesprekpartners vaak ook op hun gemak. Hun aandacht zal dan op jou gericht blijven en ze zullen jou sneller onthouden dan andere kandidaten.
Expert tip
Wat houdt een online sollicitatiegesprek in?
Er zijn verschillende manieren om een online sollicitatiegesprek te voeren. Echter, in de meeste gevallen moet je inloggen via een link of uitnodiging die je hebt ontvangen zodat de HR-manager jou vragen kan stellen over je kwalificaties en ervaring, net als bij een persoonlijk gesprek op locatie. In sommige gevallen krijg je van tevoren materiaal aangeboden om in te zien of het gesprek zou een paar interactieve tests kunnen bevatten, maar meestal heeft het online gesprek dezelfde opzet als een persoonlijk gesprek.
Top 10-tips voor online sollicitaties
Online sollicitatiegesprekken zijn ingewikkeld omdat ze zowel jouw persoonlijke als professionele kant laten zien. Bovendien kunnen opnames van een gesprek meerdere keren door meerdere mensen worden bekeken. Persoonlijke gesprekken op locatie worden zelden opgenomen, dus het feit dat een online sollicitatiegesprek kan worden vastgelegd, zorgt voor een extra stressfactor.
De technologie gebruikt tijdens online gesprekken zit daarnaast een eeuwenoude traditie van persoonlijk onderhandelen in de weg. Hoewel een gids met alle tips voor online solliciteren een heel boekwerk zou worden, zijn hier desondanks onze top 10-sollicitatietips om van je volgende online sollicitatiegesprek een succes te maken:
1. Zorg voor een rustige achtergrond
Tijdens een online gesprek zien recruitmentmanagers alles wat zich om jou heen bevindt op het scherm, dus ook je achtergrond. Een rommelige slaapkamer of keuken, of een woonkamer vol vrienden en familie leiden je gesprekspartner af van alle goede dingen die jij over jezelf weet te vertellen. Een witte muur is beter dan niets, maar heb je de mogelijkheid, zorg dan voor een achtergrond met een professionele uitstraling. Een boekenplank, wat planten of een mooi schilderij kunnen allemaal bijdragen aan een professionele sfeer voor een online sollicitatiegesprek.
2. Orden je setting
Een tip voor je online gesprek die past bij zowel creatievelingen als geordende types: zie de setting vóór je, als een functionele scène of als een foto (met jouzelf erin). Ben je eenmaal tevreden met je achtergrond, check dan nogmaals of die er ook goed uitziet met jou ervoor. Ga ongeveer een meter van de webcam af zitten, zodat je vanaf je bovenlichaam zichtbaar bent. Als je naar beneden moet kijken om in de camera te kijken, leg dan wat boeken onder je beeldscherm zodat de camera op de goede hoogte staat. Open ten slotte de link die je hebt gekregen waarmee je verbinding maakt met je gesprekspartner. Regel je setting op zo’n manier dat je tevreden bent met alles wat in beeld is (en ook zodat het niet lijkt alsof er planten uit je hoofd of oren groeien!).
3. Zorg voor goede belichting
Goede belichting bij een online gesprek is misschien nog wel belangrijker dan de achtergrond. Een recruitmentmanager moet jouw gezichtsuitdrukkingen kunnen zien en er op een natuurlijke manier op kunnen reageren. Slechte verlichting kan onflatteuze schaduwen op je gezicht werpen, terwijl felle verlichting een spookachtig wezen van je maakt. Natuurlijk daglicht is de beste keuze, maar als dat niet mogelijk is, dan is een lamp achter of links of rechts naast de webcam een goede optie. Ga echter nooit voor een raam zitten, want dan verander je in een schimmige figuur.
4. Controleer je internetverbinding
Met een slechte internetverbinding of audioproblemen verspeel je natuurlijk je kans op een geslaagde online sollicitatie. Zorg ervoor dat je microfoon werkt en/of is aangesloten en dat je internetverbinding sterk genoeg is om videobellen te ondersteunen. Houd altijd je telefoon in de buurt, mocht je in geval van nood een internet-hotspot moeten creëren. Of doe het interview bij een vriend thuis waar de wifi-verbinding betrouwbaarder is. Doe er alles aan om ervoor te zorgen dat het online sollicitatiegesprek kan plaatsvinden zoals gepland.
5. Houd een koptelefoon bij de hand
Zit je alleen in een ruimte? Dan draag je misschien liever geen koptelefoon. In andere gevallen is het misschien een goed idee om een koptelefoon te gebruiken. Koptelefoons dempen achtergrondgeluiden, zodat jij je beter kunt concentreren op wat je gesprekspartner zegt. En over accessoires gesproken; leg ook een notitieboekje, een pen, je cv en eventueel andere documenten klaar zodat je die direct bij de hand hebt.
Expert tip
Hoe bereid je je voor op een online sollicitatie?
De voorbereiding voor een online sollicitatiegesprek bestaat uit enkele stappen. Pas je achtergrond aan en zorg ervoor dat je internetverbinding stabiel is gedurende het sollicitatiegesprek. Meer over technische aandachtspunten bij online gesprekken vind je in onze top 10-tips hieronder.
6. Dresscode voor een online sollicitatie
Oké, je verschijnt niet in persoon op kantoor, maar toch is het niet verstandig de dresscode voor een sollicitatiegesprek overboord te gooien. Draag wat het beste past bij een werkdag in jouw branche (dat betekent niet altijd een overhemd of jasje, maar dat kan natuurlijk wel). Daarmee laat je de recruitmentmanager zien dat je de baan serieus neemt, zelfs als je thuis werkt. En regel nummer één: zorg ervoor dat je niet in verlegenheid raakt als je gesprekspartner meer van jou ziet dan alleen je bovenlichaam!
7. Maak oogcontact met je gesprekspartner
Oogcontact maken is een van de lastigste maar uiterst belangrijke elementen van een online sollicitatiegesprek. Je kunt in de verleiding komen om stiekem naar jezelf te kijken, maar probeer dat te vermijden omdat het de indruk wekt dat je naar beneden kijkt. Richt in plaats daarvan je aandacht op het gesprek, zodat je de gezichtsuitdrukkingen van je gesprekspartner kunt lezen en er natuurlijk op kunt reageren.
8. Zit rechtop
Deze tip voor een videogesprek lijkt misschien triviaal, maar het heeft niet alleen directe gevolgen voor de indruk die anderen van je krijgen, maar ook voor je eigen mindset en humeur. Een goede houding met beide voeten op de grond helpt je vertrouwen en autoriteit uit te stralen wanneer je vertelt over je werkervaring. Daarnaast kan een goede houding je het gevoel geven dat je de situatie onder controle hebt. Je hoeft deze truc natuurlijk niet tot de laatste seconde vol te houden en jezelf geen enkele beweging toe te staan, maar het is belangrijk dat je je lichaam onder controle houdt. Peuter nooit aan je vingers of verraad nooit je nervositeit door gefriemel. Als je rustig ademt, wek je de indruk dat je op je gemak bent.
9. Wees jezelf
Laat het formele karakter van een online gesprek je er niet van weerhouden jezelf te zijn. Maak een praatje, toon interesse in de recruitmentmanager en bereid vragen voor die je aan het einde kunt stellen. Als het nodig is, probeer dan het ijs te breken met je humor. Los verbindingsproblemen elegant op en als je kat over je toetsenbord loopt: gebruik je humor en zet hem weer op de grond. Bedank de recruitmentmanager aan het einde van het gesprek hartelijk voor zijn/haar tijd.
10. Sollicitatiegesprek oefenen (gewoon doen!)
Je sollicitatiegesprek oefenen is misschien wel de beste tip die we je kunnen geven. Je kunt nog zo’n mooie achtergrond hebben met perfecte belichting en supersnel internet, als je niet voorbereid bent op onverwachte gebeurtenissen raak je gestrest en verloopt het gesprek misschien niet zoals je had gehoopt. Vraag een vriend of familielid jou te bellen op hetzelfde platform en op hetzelfde tijdstip als het werkelijke gesprek. Oefen vervolgens met de beantwoording van de vragen. Haal even diep adem voordat je begint, probeer zo natuurlijk mogelijk over te komen en niet steeds opnieuw te beginnen. Dit is misschien wel de meest waardevolle tip voor succes: als je oefent kunnen zelfs de meest spannende dingen een stuk gemakkelijker worden. Hoe vaker je oefent (ook al is de oefening buiten je comfortzone), hoe meer je op je gemak zult zijn. Een doorgewinterde tv-persoonlijkheid zul je misschien niet worden, maar je presentatie wordt hoe dan ook beter!
Expert tip
Welke vragen kun je verwachten tijdens een online sollicitatie?
In een online sollicitatiegesprek kunnen alledaagse vragen aan de orde komen, maar je zou ook vragen kunnen krijgen over je werkstijl en timemanagement, vooral als het gaat om een baan op afstand. Als je solliciteert op een thuiswerkfunctie verwachten hedendaagse werkgevers dat remote werken voor jou geen geheimen meer heeft.
- Orden je achtergrond en controleer vooraf of het totaalpaatje klopt met de indruk die jij wilt achterlaten.
- Zorg voor een goede internetverbinding op de dag van het sollicitatiegesprek.
- Oefen voor online gesprekken net zo goed (of zelfs nog beter) als voor persoonlijke gesprekken.
- Onderuitgezakt zitten, friemelen met je handen of onverwachte bewegingen: het kan je gesprekspartner afleiden van wat je te zeggen hebt.
- Kijk naar jezelf op het scherm en niet in de camera.
- Kies een outfit die passend is voor de functie waarnaar je solliciteert.
Hoe beantwoord je belangrijke vragen tijdens een online sollicitatiegesprek?
Er zijn vragen die in een online sollicitatiegesprek gesteld kunnen worden die anders niet aan de orde zouden komen. Hoewel er misschien niet de nadruk op gelegd zal worden, is het verstandig er rekening mee te houden. Hieronder vind je onze lijst met de meest voorkomende vragen voor online sollicitatiegesprekken en hoe je ermee omgaat.
Hoe ziet je gemiddelde thuiswerkdag eruit?
Een paar jaar geleden zou dit een vreemde vraag zijn geweest. Tegenwoordig is die vraag niet alleen toepasselijk, maar ook heel zinvol. Omdat je niet op kantoor bent, wil een werkgever weten hoe je je werktijd doorbrengt. Vertel ze hoe je je hebt aangepast aan werken op afstand en hoe je productiviteit is toegenomen. Als je volgens een bepaald schema werkt, bijvoorbeeld van 07:00 uur tot 15:00 uur, vertel dat dan als je weet dat het bedrijf hier flexibel mee omgaat. Je hoeft in je antwoord niet te veel in te gaan op persoonlijke details (je gesprekspartner hoeft niet op de hoogte te zijn van elke persoonlijke gewoonte die je hebt). Waar hij/zij in geïnteresseerd is, is de manier waarop je je werk organiseert, welke uren je beschikbaar bent (wees voorzichtig met je antwoord, doe wat onderzoek naar de functie) en of je een productieve thuiswerkdag kunt hebben.
Wat heb je het afgelopen jaar bereikt op zakelijk gebied?
Vooral werkgevers in creatieve beroepen willen weten of je in moeilijke tijden doorzettingsvermogen hebt en niet volledig bent vastgeroest in bepaalde gewoontes. Het is natuurlijk prima om eerlijk te zijn over eventuele veranderingen als gevolg van de pandemie, maar je moet ten minste één voorbeeld van beroepsmatige ontwikkeling kunnen geven om te laten zien dat je nog steeds actief en geïnteresseerd bent in je vakgebied. Mensen verbazen zich vaak over deze vraag, maar het is echt niet zo eng of ingewikkeld. Denk er van tevoren over na en wees positief over jezelf!
Hoelang duurt een online sollicitatie?
Een online sollicitatiegesprek is hetzelfde als elk ander sollicitatiegesprek, en omdat het meestal wordt gebruikt voor een eerste screening duurt een gesprek gewoonlijk niet langer dan 45 minuten. Het is handig om dit van tevoren te vragen, zodat je kunt uitzoeken of er op dat moment pakketjes afgeleverd gaan worden en of er iemand thuis is om ze aan te nemen. Onderbrekingen zijn niet ideaal, maar lig er niet wakker van als niet alles helemaal soepel verloopt. Het laat ook zien dat je mens bent, en een werkdag zal ook niet altijd even soepel verlopen. Laten zien hoe je reageert op onverwachte gebeurtenissen hoeft dus zeker geen slechte zaak te zijn.
Zou je in de toekomst wel weer op een kantoor willen werken?
Veel bedrijven nemen nu mensen aan voor banen op afstand omdat ze ervan uitgaan dat je verhuist of weer naar kantoor komt zodra dat veilig is. Als de werkgever dit als voorwaarde voor de functie heeft gesteld, beantwoord deze vraag dan met ‘ja’ en meen het ook. Je bent anders waarschijnlijk niet de juiste persoon voor de functie. Maak jezelf niet wijs dat jouw prestaties zo goed zijn dat je in zulke gevallen altijd thuis mag werken. Je moet bereid zijn die stap te zetten wanneer die situatie zich voordoet.Thuiswerkende werknemers zijn niet alleen veel productiever; er is ook een beter evenwicht tussen werk en privéleven en ze hebben meer voldoening in hun werk. Ook werkgevers plukken er de vruchten van. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat een werkgever gemiddeld zo’n 11.000 dollar bespaart op elke werknemer die minstens de helft van de tijd op afstand werkt.De meeste vragen bij een online sollicitatiegesprek zijn hetzelfde als bij een persoonlijk gesprek, maar je moet het beantwoorden van deze vragen wel oefenen. Hieronder vind je enkele van de meest voorkomende vragen waarop je voorbereid moet zijn.
Vertel eens iets over jezelf.
Je gesprekspartner wil graag in het kort weten wat je zoal beroepsmatig hebt gedaan. Je kunt persoonlijke details vermelden zoals waar je vandaan komt, maar beperk dit antwoord tot maximaal één minuut. Deze vraag is geen aanmoediging om uitvoerig over al je hobby’s te praten (tenzij één ervan bijzonder nuttig is voor je baan, zoals een onderzoek of een toepasselijk creatief talent).
Waarom wil je voor ons werken?
Complimenteer het bedrijf en haar prestaties op een integere manier. Beschrijf de belangrijkste punten van je ervaring die aansluiten bij de activiteiten of doelstellingen van het bedrijf.
Waar zie jij jezelf over vijf jaar?
Het werven van personeel is een kostbaar proces, dus een HR-manager wil graag zekerheid dat je ook echt van plan bent in de sector te blijven werken. Een uitzondering hierop is een baan met een beloning op uurbasis zoals voor een winkelbediende of serveerster, functies die vaak worden ingevuld door studenten en deeltijdwerkers.
Vertel iets over je ervaring.
De kunst bij deze vraag is dat jij je gesprekspartner zoveel informatie geeft dat hij/zij geïnteresseerd blijft zonder hem/haar te overladen met details. Vraag zo nodig om verduidelijking (bijvoorbeeld: hoe ver terug in de tijd wilt u dat ik ga?) en kies vervolgens de functies en taken die het belangrijkst zijn voor de baan waarop je solliciteert. Ga er niet van uit dat de HR-manager je cv uit zijn/haar hoofd kent. Je moet misschien een beetje meer achtergrondinformatie geven.
Ook na de pandemie kan thuiswerken iets zijn wat blijvend is. Uit een Brits onderzoek is gebleken dat bijna 75 procent van de werkgevers van plan is de mogelijkheden om op afstand te werken uit te breiden, zelfs nadat het weer veilig is om op kantoor te werken. Online sollicitatiegesprekken zullen niet snel verdwijnen.
Sollicitatiegesprek via Skype
Skype is een van de langst bestaande platforms, dus kijk niet vreemd op als de recruitmentmanager deze wil gebruiken om jou te interviewen. De meeste bovenstaande tips voor online sollicitatiegesprekken zijn ook van toepassing voor het platform Skype.
Sollicitatiegesprek via Zoom
Vergaderingen en sollicitatiegesprekken via Zoom zijn tegenwoordig praktisch synoniem geworden met thuiswerken (#Zoom-vermoeidheid).
Sollicitatiegesprek via YouTube
YouTube is geen live platform zoals Skype of Zoom. Op YouTube plaats je een door jou opgenomen sollicitatievideo. Bij een sollicitatievideo moet je jezelf filmen terwijl je vragen beantwoordt die je van de werkgever krijgt. Je zult waarschijnlijk gevraagd worden om de opname in een afgeschermd gedeelte op YouTube te zetten en de werkgever een link met een wachtwoord te sturen.
Sollicitatiegesprek via FaceTime
FaceTime-gesprekken zijn niet veel anders dan elk ander type platform, met het verschil dat jij en je gesprekspartner allebei je telefoon gebruiken. De lens van je telefooncamera heeft maar een beperkt zichtveld, dus bij FaceTime-gesprekken neemt je lichaam het grootste deel van het beeld in beslag.
Hieronder vind je enkele tips voor een sollicitatiegesprek via FaceTime:
- Alleen Apple-gebruikers hebben toegang tot FaceTime, dus neem niet zonder meer aan dat jouw sollicitatiegesprek via FaceTime zal plaatsvinden.
- Misschien vind je het prettiger om je sollicitatie via FaceTime vanaf je Mac-computer te doen als je die hebt. Controleer of je account goed is ingesteld zodat je de oproep kunt ontvangen.
- Gebruik je jouw telefoon voor een FaceTime-gesprek, vergeet dan niet dat alle regels voor een online gesprek van toepassing zijn. Controleer je belichting en achtergrond, kies een goede outfit en plaats je telefoon op ooghoogte.
Sollicitatievideo
Een andere populaire methode om online te solliciteren is de vooraf opgenomen sollicitatie. Bij een sollicitatievideo film je jezelf en beantwoord je vragen die je vooraf hebt ontvangen. Sollicitatievideo’s zijn misschien lastiger dan een persoonlijk gesprek: het is ‘eenrichtingsverkeer’ omdat je niemand tegenover je hebt wiens lichaamstaal je helpt het gesprek te sturen. Meestal moet je inloggen op een platform zoals HireVue, waar je ook de interviewvragen vindt. Je krijgt een bepaalde tijd om elk antwoord op te nemen en vaak ook een herkansing voor het geval je niet tevreden bent.
Sollicitatievideo’s hebben ook voordelen: je hoeft je geen zorgen te maken over de reacties van je gesprekspartner die jouw latere antwoorden kunnen beïnvloeden. In live gesprekken zou je kunnen schrikken van reacties of bewegingen die op de een of andere manier worden uitvergroot door het scherm. Bij sollicitatievideo’s zijn de hoofdvragen ook vaak opgedeeld in kortere vragen die de kandidaat een korte adempauze en bedenktijd geven voordat hij/zij antwoord geeft. Dit is de voornaamste reden waarom organisaties voor deze methode kiezen; zo krijgen kandidaten de kans zichzelf te zijn en zich goed te presenteren.
Omdat er tijdens een sollicitatievideo geen interactie plaatsvindt, is het belangrijk om van tevoren te oefenen zodat je helemaal op je gemak bent als je gaat opnemen. Dezelfde top 10-tips zijn van toepassing, maar bij het oefenen kun je een video opnemen van jezelf terwijl je de vragen beantwoordt en kijken hoe je onder druk presteert.
Expert tip
Is een online sollicitatiegesprek een goed teken?
Hoewel een online sollicitatiegesprek onpersoonlijk kan lijken (vooral als het een videosollicitatie betreft), kun je de uitnodiging over het algemeen als een goed teken beschouwen. Veel bedrijven gebruiken online sollicitatiegesprekken als eerste stap in het wervingsproces voordat ze kandidaten uitnodigen voor een persoonlijk gesprek. Hoewel een online sollicitatiegesprek zeker geen garantie is dat je de baan in je zak kunt steken, kan je er wel vanuit gaan dat jouw ervaring en vaardigheden de aandacht van de werkgever hebben, en dat hij/zij geïnteresseerd is om meer over jou te weten te komen.
Belangrijkste leerpunten
- Videosollicitaties en online sollicitaties zijn het nieuwe normaal bij werving en selectie. Als je van plan bent binnenkort van baan te veranderen krijg je er waarschijnlijk mee te maken.
- Hoewel tijdens een online sollicitatiegesprek specifieke vragen worden gesteld, is het slim om je ook voor te bereiden op vragen over thuiswerken en je bereidheid om weer op kantoor te werken.
- Vergeet niet je setting goed te ordenen: zorg voor de juiste verlichting, een professionele achtergrond en een stabiele internetverbinding.
- Oefen net zo lang totdat jij je voldoende zeker voelt om een online sollicitatiegesprek te voeren.
- Kijk niet verbaasd op als een recruitmentmanager je vraagt om je eigen sollicitatie op te nemen als eerste stap in het sollicitatieproces.
