Een flink deel van de multi-jobbers in Nederland heeft een precaire arbeidsmarktpositie. Dat blijkt uit onderzoek van Wieteke Conen en Paul de Beer van de Universiteit van Amsterdam. Hun onderzoek Kwaliteit van combinatiebanen gaat over de verschillen in samenstelling en kwaliteit van combinatiebanen tussen Nederland en andere landen.
Eén op de tien
Steeds meer werkenden combineren twee of meer banen. Naar schatting heeft momenteel één op de tien Nederlandse werkenden twee of meerdere banen. Dat is meer dan gemiddeld in Europa. Niet duidelijk is of een toename van multi-jobbers vooral moet worden gezien als een positief fenomeen – een verrijking van de persoonlijke ervaringen – of als een symptoom van een toename van precair werk. Vrouwen combineren relatief vaak een tijdelijk contract met een tweede baan en mannelijke multi-jobbers zijn vaker werkzaam als zelfstandige in hun eerste baan. Het aandeel multi-jobbers met een vaste baan neemt af, zowel in Nederland als elders. Opvallend daarbij is dat in Nederland die afname beduidend groter is dan elders.
Armoede
In Nederland hebben multi-jobbers gemiddeld een lager inkomen en twee keer zoveel kans om in armoede te belanden als werkenden met één baan. Weliswaar combineert één op de drie multi-jobbers meerdere banen van goede kwaliteit, een even zo groot deel heeft twee banen die juist geen goed loon hebben en weinig zekerheid bieden. Gemiddeld is het brutoloon van multi-jobbers ruim een vijfde lager dan van mensen met één baan. Hun situatie is daarom precair, aldus de onderzoekers. Nederland loopt daarbij Europees gezien voorop. Hier hebben meer multi-jobbers te maken met een onzekere arbeidsmarktpositie dan in de rest van Europa. Dit komt wellicht doordat relatief veel Nederlandse multi-jobbers in hun eerste baan als zelfstandige werken of twee kleine deeltijdbanen combineren. Sommige mensen zien meerdere banen misschien als verrijking. Maar toch vermoeden de onderzoekers dat de meeste mensen in Nederland simpelweg meerdere banen nodig hebben om voldoende inkomen of zekerheid te hebben.
Weinig oog
Organisaties hebben vaak nog weinig oog voor mensen die meerdere banen hebben, anders dan mensen die bijvoorbeeld zorgverlof opnemen. Roosterwijzigingen in de ene baan kunnen grote gevolgen hebben voor de tweede baan. Dit geldt in het bijzonder voor werknemers met een variabele arbeidsduur of een oproepcontract die meer uren stand-by moeten zijn dan zij feitelijk werken. Werknemers met meerdere banen kunnen zich zwaar belast voelen en een hoge werkdruk ervaren. Leidinggevenden en personeelsmanagers zouden hiervoor meer oog moeten hebben.
Voordelen
Overigens heeft het voor een organisatie ook voordelen om multi-jobbers aan het werk te hebben. Als werknemers in één baan nieuwe vaardigheden ontwikkelen, kan ook de andere werkgever daarvan profiteren. Daardoor wordt synergie of verrijking gecreëerd, aldus de onderzoekers. Lees ook de rest van het onderzoek. Daarin onder meer data over het bruto-uurloon in Nederland en elders in Europa. In welke landen verdienen multi-jobbers juist méér dan mensen met één baan?
Auteurs
Wieteke Conen is onderzoeker bij AIAS-HSI/ Universiteit van Amsterdam. Paul de Beer is hoogleraar arbeidsverhoudingen bij AIAS-HSI/ Universiteit van Amsterdam.
