Sinds op 1 juli 2016 de wet Huis voor Klokkenluiders (Hvk) van kracht werd, is elke werkgever bij wie minstens 50 mensen werken verplicht een interne meldregeling voor misstanden te hebben. Voor zo’n regeling gelden bepaalde wettelijke eisen.
Wat de melder melden kan
In elke organisatie komen incidenten voor. Als zo’n incident grote of maatschappelijke gevolgen heeft, is er sprake van een misstand. De meldregeling is bedoeld voor het melden van misstanden of vermoedens van misstanden. Het gaat dan om gevaarlijke, immorele of illegale praktijken die onder verantwoordelijkheid van de werkgever plaatsvinden. Hierbij is het maatschappelijk belang in het geding. De meldregeling is dus niet bedoeld voor individuele kwesties zoals een conflict tussen een werknemer en zijn direct leidinggevende.
Melden van misstanden
De wet Hvk stelt een meldregeling verplicht. Hierin staat hoe werknemers hun vermoedens op een goede manier kunnen melden en wat er met die melding gebeurt.
In de meldregeling staat:
- wat werknemers kunnen melden en wanneer;
- bij wie werknemers een misstand melden en op welke manier;
- wat de rechten van een melder zijn;
- wat de organisatie gaat doen met een melding.
Veiligheid en integriteit
Een duidelijke en begrijpelijke meldregeling, die goed is geïmplementeerd, zorgt ervoor dat werknemers misstanden vroegtijdig, laagdrempelig, vertrouwelijk en veilig kunnen aankaarten. In eerste instantie zit u misschien niet te wachten op meldingen van misstanden. Niemand hoort graag wat er mis is en meldingen onderzoeken kost natuurlijk tijd. Maar als misstanden eerder aan het licht komen en u ze intern kunt oplossen, is dat uiteindelijk vooral gunstig voor uw organisatie. Het voorkomt dat misstanden escaleren en verdere schade aanrichten. Een meldregeling vergroot zo het zelfreinigend vermogen van uw organisatie. Een melding kunt u zien als een gratis advies, dat u maar beter kunt waarderen.
Loyale werknemers
Durven werknemers misstanden aan te kaarten, dan betekent dit ook dat u loyale werknemers heeft die zich veilig voelen op de werkvloer. Een melding is meestal gebaseerd op een oprechte zorg van een goedwillende collega, die het beste voorheeft met uw organisatie. Als een werknemer zich niet veilig voelde, zou hij nooit een melding durven doen. In die zin is elke melding een pluim voor uw organisatie!
Geen meldregeling? Flink risico!
Zonder meldregeling of met een gebrekkige regeling loopt u een flink risico. De kans is veel groter dat een werknemer zijn vermoeden van een misstand niet eerst intern meldt, maar meteen met de zaak naar buiten treedt. De rechter kan u bovendien bij een misstand op de vingers tikken en u aanspreken op gebrek aan goed werkgeverschap. Of de rechter beslist bij een conflict over benadeling in het voordeel van de werknemer omdat hij het ontbreken van een meldregeling beschouwt als gebrek aan duidelijkheid van de werkgever. Dit kan betekenen dat uw organisatie melders een schadevergoeding moet betalen. Geen of een gebrekkige meldregeling kan u dus financiële schade opleveren en is slecht voor de reputatie van uw organisatie.