Het middel tegen een writersblock, even snel een ingewikkelde tekst samenvatten of een zoekopdracht uitzetten. ChatGPT mag dan een handig gebruiksmiddel zijn en zorgen voor een boost in de productiviteit van werknemers, onderzoekers waarschuwen voor de lange termijneffecten van de AI-tool. “Managers zijn zich te weinig bewust van de gevolgen van het gebruik van AI-tools op de werkvloer,” aldus hoogleraar Knowledge and Organization Marleen Huysman.
Huysman deed samen met postdoc Jana Retkowsky en universitair hoofddocent Ella Hafermalz onderzoek naar het gebruik van de AI-tool ChatGPT onder ‘early adopters’. Het onderzoek onthult een zorgwekkende trend: medewerkers doen steeds vaker een beroep op de AI-tool voor hulp bij basiswerkzaamheden op het gebied van kennis, zoals het zoeken van informatie, brainstormen, eerste versies maken en werk nakijken. Voorheen waren collega’s, vooral junioren en ervaren experts, de eerste bronnen waar men naartoe ging voor dergelijke hulp.
Afhankelijkheid
Volgens Huysman zijn organisaties gebouwd op samenwerking en het delen van kennis en ideeën. Eigenschappen die essentieel zijn om te kunnen concurreren in de kenniseconomie. Dat uitgangspunt staat haaks op de uitgangspunten van een tool als ChatGPT zegt Huysman. “Het is de altijd vriendelijke en behulpzame ‘collega’ waar je 24/7 een beroep op kan doen. De groeiende afhankelijkheid van de AI-tool heeft tot gevolg dat een medewerker minder zal delen of samenwerken met collega’s en cruciale kennis verloren gaat. Dat terwijl het juist essentieel is om een omgeving te bevorderen waarin collega’s samenwerken, ideeën ter discussie stellen en kennis delen om innovatie en groei te bevorderen.”
Isolerend
Door de intrinsiek individuele en private aard van ChatGPT lopen medewerkers een grote kans geïsoleerd te raken van elkaar in hoe ze hun werk doen. Omdat medewerkers niet altijd open zijn over de inzet van ChatGPT in hun werk, ontbreekt volgens de onderzoekers vaak de discussie over welke rol ChatGPT zou moeten spelen in het werkproces en daarmee wordt het risico om op het gebrek van cruciale kennisdeling vergroot. De door de pandemie veroorzaakte situatie van werken op afstand, hoge werkdruk en personeelstekorten hebben van ChatGPT een aantrekkelijk alternatief gemaakt voor het zoeken van hulp, wat het potentiële probleem verder verergert.
Toekomstscenario
Organisaties zouden volgens Huysman meer stil moeten staan wat dit betekent voor de manier waarop hun bedrijf is georganiseerd. Momenteel zijn managers vooral bezorgd over de ‘hallucinerende’ werking van CHATGPT maar wordt er niet stil gestaan bij het toekomstige scenario waarin medewerkers elkaar niet meer nodig hebben en organisaties als los zand hun onzekere toekomst tegemoet zien. Als organisaties hun kennis niet meer kunnen verbeteren en vernieuwen, heeft dit grote consequenties voor hun bestaansrecht.
Internationial Conference on Information Systems
Het onderzoek naar de lange termijneffecten van ChatGPT is onlangs door het Internationial Conference on Information Systems (ICIS) toegekend. Het evenement is een van de meest vooraanstaande conferenties op het gebied van informatiesystemen en wordt jaarlijks georganiseerd door de Association for Information Systems. ICIS brengt academici, onderzoekers, professionals uit de industrie en andere belanghebbenden samen om de nieuwste ontwikkelingen en onderzoeken op het gebied van informatiesystemen te presenteren, te bespreken en te delen.
