Kenniswerkers ervaren meer voordelen dan nadelen nu ze gedwongen door de coronacrisis thuis moeten werken. Dat blijkt uit onderzoek tijdens de lockdown onder 5000 kenniswerkers in negen Europese landen, waaronder Nederland. Maar niet iedereen ziet dezelfde voordelen. Volgens professor Marc van Veldhoven van Tilburg University en onderzoeker Marco van Gelder van Veldhoen + Company komt uit het onderzoek juist een gedifferentieerd beeld naar voren. Wat de één als voordeel ziet, ziet een ander als nadeel.
Het onderzoek is gepubliceerd op Tijdschrift voor HRM.
Auteurs: Marc van Veldhoven is hoogleraar aan het Departement Human Resource Studies bij Tilburg University. Marco van Gelder is researcher aan de Tilburg University en senior consultant bij Veldhoen + Company.
Het onderzoek werd rond maart/april gestart in Denemarken en vervolgens ook uitgevoerd in Duitsland, Finland, Italië, Nederland, Oostenrijk, Spanje, UK en Zweden. Over het algemeen is het beeld genuanceerd. Een universele reactie op thuiswerken bestaat dus niet, concluderen Van Veldhoven en Van Gelder in ‘De voor- en nadelen van verplicht thuiswerken tijdens de lockdown’. Wat wel te zien is, is dat ruim 57% van de kenniswerkers meer voordelen dan nadelen ervaart. Bij slechts 10% is dat precies andersom. Er zijn nauwelijks voor- of nadelen gevonden die gelden voor nagenoeg álle betrokken kenniswerkers. Alleen het wegvallen van reistijd wordt door veel mensen als een voordeel ervaren. Het niet kunnen zien van collega’s of andere mensen in de mate die men zou willen wordt door velen als nadeel gezien. In Nederland wordt verder ook het gevoel ‘minder op de vingers gekeken’ te worden relatief vaak als voordeel genoemd.
Verschillen
Verschillen tussen Nederlandse en Europese kenniswerkers in genoemde nadelen zijn meestal klein. Alleen het nadeel “ik heb (fysieke) apparatuur nodig om mijn werk te doen waar ik thuis geen toegang toe heb” wordt in Nederland door beduidend minder mensen ervaren als een nadeel dan in de rest van Europa. Daarentegen wordt “Ik voel me meer vastzitten aan mijn computer dan op mijn werkplek (technostress)” door een fors grotere groep Nederlanders bevestigend beantwoord dan in Europa.
De onderzoekers adviseren de komende tijd vooral te blijven kijken hoe de voordelen bestendigd of versterkt kunnen worden, en de nadelen zoveel mogelijk ondervangen en teruggedrongen. Extra aandacht in Nederland kan er daarbij zijn voor technostress – het aan de computer gekluisterd zitten – en voor het feit dat veel kenniswerkers aangeven het fijn te vinden minder ‘op de vingers gekeken’ te worden. Volgens Van Veldhoven en Van Gelder is het interessant te kijken wat de bredere implicaties hiervan zijn.
Bruikbaar voor HR-managers
HR-managers kunnen de vragenlijst uit dit onderzoek gebruiken als instrument in de eigen organisatie. Door de vragen voor te leggen aan het personeel, kan gekeken worden hoe medewerkers voor- en nadelen van thuiswerken beoordelen. De organisatie kan hierdoor bepalen of de voordelen van thuiswerken voldoende gerealiseerd worden en de nadelen binnen de perken blijven. Ook kan gekeken worden hoe een juiste balans tussen werken vanuit huis en kantoor gevonden kan worden. Door dit te herhalen kan ook duidelijk worden hoe de beleving van voor- en nadelen verandert naarmate het structureel thuiswerken langer duurt.
