Organisaties doen er goed aan om te helpen bij de ontwikkeling van zzp’ers die ze inhuren. Dat is niet alleen goed voor de zzp’er, maar ook voor de opdrachtgever. Dat stelt Sjanne Marie van den Groenendaal die onderzoek deed naar loopbaanperspectieven van zzp’ers. Naast HR-beleid voor vaste werknemers, pleit ze ook voor HR-beleid voor zelfstandigen zonder personeel.
Belangrijker
Op de Nederlandse arbeidsmarkt zijn inmiddels 1,2 miljoen zzp’ers actief en dat aantal groeit, stelt Van den Groenendaal in het artikel Loopbaanperspectief voor de zzp’er, op weg naar duurzame loopbanen. Zzp’ers worden dus steeds belangrijker voor organisaties. Daarom is het van belang inzicht te hebben in hoe deze mensen hun loopbanen vormgeven en hoe opdrachtgevers vanuit een HR-perspectief kunnen bijdragen aan de duurzaamheid hiervan. Want, net zoals dat geldt voor werknemers in loondienst, kan passend HR-beleid een positief effect hebben op het welzijn en gezondheid van zzp’ers. En daar profiteren ook organisaties van, zeker op een krappe arbeidsmarkt.
Toekomstperspectief
Van den Groenendaal ziet verschillende manieren om een zzp’er te ondersteunen in zijn of haar professionele (en persoonlijke) ontwikkeling. Zoals aan on-the-job learning in multidisciplinaire teams. Een andere manier is stretch work waarbij iemand meer verantwoordelijkheid krijgt dan passend is bij zijn profiel. Op die manier ontstaat er ruimte voor verdere ontwikkeling. Daarnaast helpt het als opdrachtgevers tijdig met zzp’ers in gesprek gaan over toekomstperspectieven. Het blijkt namelijk dat inkomensonzekerheid een hinderlijk obstakel is voor zzp’ers. Een gesprek over bijvoorbeeld vervolgopdrachten kan ondersteuning bieden aan zzp’ers in het realiseren van duurzame loopbanen. Dat geldt ook voor het tijdig betalen van de zzp’ers. Van den Groenendaal deed verschillende onderzoeken en ontwikkelde een duurzame loopbaanmodel voor zzp’ers waarin de verschillende fasen van van het bestaan als zzp’er aan bod komen. Het model bestaat uit vijf loopbaanfasen, elk gekenmerkt door specifieke uitdagingen. Deze uitdagingen hebben te maken met de professionele ontwikkeling van het zelfstandige individu en met de ontwikkeling van de business.
Passieve balanceerders
Daarnaast zag Van den Groenendaal verschillen in de manier waarop zzp’er hun loopbaan vormgeven. Ze vond vier groepen die elk een verschillend loopbaanpatroon vertonen: de proactieve loopbaanvormgevers, de adaptieve loopbaanvormgevers, de overlevers, en de passieve balanceerders. Opvallend hierbij is de laatste groep. Zij houden zich voornamelijk bezig met de dagelijkse activiteiten en geven prioriteit aan een evenwichtig werk-privébalans. Ondanks hun ‘passieve’ benadering, zijn zij over het algemeen gelukkig, gezond en productief, wat lijkt te wijzen op een duurzame loopbaan. Dit staat haaks op de dominante veronderstelling dat een proactieve benadering van loopbaanontwikkeling altijd de sleutel zou zijn tot het bereiken van duurzame loopbaan. Een proactieve benadering zou dus minder belangrijk kunnen zijn in het streven naar een persoon-loopbaan fit. Sterker nog, de proactieve loopbaanvormgevers lijken de keerzijde van het frequent vertonen van proactief loopbaangedrag te ervaren in de vorm van mentale en fysieke gezondheidsklachten.
Auteur
Dr. Sjanne Marie van den Groenendaal is als onderzoeker en docent verbonden aan het Departement Human Resource Studies bij Tilburg University.
