Veel werknemers hebben recht op arbeidsduurverkorting (ADV) of arbeidstijdverkorting (ATV). Wat houdt arbeidsduurverkorting of arbeidstijdverkorting precies in? Hoe wordt het opgebouwd? Moeten niet opgenomen ADV/ATV-uren uitbetaald worden? En hoe wordt het toegepast als een werknemer ziek is of als een werknemer parttime werkt?
Arbeidsduurverkorting en arbeidstijdverkorting
Als een werknemer feitelijk meer werkt dan in de arbeidsovereenkomst is overeengekomen dan heeft de werknemer recht op arbeidsduurverkorting (ADV) of arbeidstijdverkorting (ATV). Het verschil tussen ADV en ATV heeft te maken met de manier waarop de werkweek verkort is. Bij ADV wordt de werkweek in principe ingekort. In sommige bedrijven wordt bijvoorbeeld altijd veertig uur gewerkt, maar slechts 38 uur uitbetaald. De werknemers bouwen dan iedere week twee adv-uren op. In geval van ATV worden meer vakantiedagen of roostervrije dagen ingepland.
ADV en ATV kunnen slechts bij cao of bedrijfsregeling geregeld worden. Wettelijk is hieromtrent niets geregeld. In de cao of bedrijfsregeling wordt geregeld hoe met ADV of ATV wordt omgegaan, bijvoorbeeld of de werknemers deze uren/dagen vrij kunnen opnemen of dat de uren worden verwerkt in het werkrooster.
Als werknemers de uren/dagen vrij kunnen opnemen dan is er weinig verschil met vakantiedagen. Wel is er een verschil dat vakantiedagen kunnen verjaren. Al wordt wel vaak bij cao geregeld dat niet opgenomen ADV/ATV-dagen na een bepaalde periode komen te vervallen. Zo wordt soms bij cao geregeld dat de dagen niet kunnen worden meegenomen naar een volgend kalenderjaar. Is dit niet geregeld dan blijven de ADV/ATV-dagen staan en kunnen ze niet komen te vervallen.
Niet opgenomen ADV/ATV uitbetalen?
Ook mogen ADV/ATV-dagen, in tegenstelling tot wettelijke vakantiedagen, in principe tijdens het dienstverband uitbetaald worden (tenzij de cao anders bepaalt). Dit kan echter per cao of bedrijfsreglement verschillend zijn.
In het verleden is er een uitspraak geweest over het al dan niet vergoeden van ADV/ATV-dagen. In deze kwestie hadden werknemers recht op 124 roostervrije uren per jaar bij de normale wekelijkse arbeidsduur. De werknemers hadden deze uren niet opgenomen en vorderden een vergoeding. De Hoge Raad overwoog dat de bedoeling van ADV/ATV-regelingen is om meer werkgelegenheid te creëren. Het gaat het dus niet om het verschaffen van betaald verlof. De cao had in dit geval niets geregeld over het vergoeden van niet genoten roostervrije uren. Daarom oordeelde de Hoge Raad dat de werknemers geen recht hadden op uitbetaling van de niet genoten ADV/ATV-uren.
Dus: als er geen afspraken zijn gemaakt over het uitbetalen van openstaande ADV/ATV-dagen dan hoeft de werkgever de openstaande ADV/ATV-dagen niet uit te betalen. Of niet opgenomen ADV/ATV-dagen uitbetaald mogen worden zal dus per cao verschillen.
Ziekte
Aangezien de ADV en ATV-dagen in principe al werkend worden opgebouwd, een werknemer werkt bijvoorbeeld 40 uur maar krijgt 38 uur uitbetaald, worden deze uren tijdens ziekte niet opgebouwd.
Parttimers
Een parttimer heeft in principe relatief gezien evenveel ADV/ATV-dagen als een fulltimer. Stel dat iemand 20 in plaats van 40 uur werkt dan heeft deze werknemer in plaats van bijvoorbeeld 12 ADV/ATV-dagen recht op 6 ADV/ATV-dagen. Echter, stel de parttimer werkt 20 uur maar krijgt ook voor 20 uur uitbetaald dan worden de ATV/ADV-dagen als het ware afgekocht en er worden geen ATV/ADV-uren opgebouwd. Let ook hierbij goed op de formuleringen in de cao.
