Iedereen doet aan uitstellen. (Ja, ook ik maak me wel eens schuldig aan uitstelgedrag.) Wat de gevolgen ervan zijn verschilt per persoon en per situatie. In dit artikel wordt geschetst waar je die gevolgen in terug ziet komen.
1. Groot: in je loopbaan
Je hele leven blijven dromen van een bepaald vak of beroep, van een studie of keuze om al dan niet voor jezelf te beginnen… Als je blijft uitstellen, komt het er niet van. Je zult nooit weten of je echt zo artistiek was als je moeder je vertelde, want je hebt jezelf nooit willen onderwerpen aan de mening van de kunstacademie. Je zult er nooit achter komen of je een goede ondernemer zou zijn, want je blijft veilig in je baan zitten. En droomt.
Als het gaat om uitstelgedrag in die situatie onderscheid ik drie types. Ben jij een perfectionist(a), meneer of mevrouw Déja vu of gewoon een eeuwige twijfelaar?
De perfectionist(a)
“Ik ben nog niet toe aan die promotie/nieuwe baan/nieuwe organisatie; ik wil eerst hier nog training A/opleidingstraject X/coachingsproces Y volgen.” Natuurlijk kan het te vroeg zijn en moet je profiteren van alle mogelijkheden die je hebt, maar vaak is een volgende stap zetten ook een kwestie van durven – misschien is jouw glas wel halfvoller dan je denkt. Verzamel veel feedback over wat er goed gaat en waarover je leidinggevende tevreden is. Wat heb jij in de aanbieding? Hoe reageert de markt daarop? Wees niet te kritisch voor jezelf. Niemand is perfect; soms is goed genoeg met een uitstekende motivatie ook prima.
Meneer of mevrouw Déja-vu
Wees eens eerlijk: verbind jij conclusies aan de kritiek die je hebt op je organisatie? Het kan soms heerlijk zijn om lekker te foeteren op wat er allemaal fout gaat. Op besluiten die worden genomen, waar jij op je klompen van kunt aanvoelen dat het niet gaat werken – omdat je dezelfde situatie al drie keer hebt zien ontstaan. Het déja-vu-gevoel: dit ken ik al, en ik word er niet blijer van. Als dat echt zo is, wordt het misschien tijd om de volgende stap te zetten en je energie te steken in een nieuwe functie en nieuwe collega’s. Wat kost dit gedrag je, en wat levert het je op? Bedenk waar je gelukkiger van wordt: van nieuwe dingen leren en je kennis overdragen, of van klagen bij het koffieapparaat en op de vrijmibo.
De eeuwige twijfelaar
“Is het gras echt wel groener aan de overkant? Vind ik die andere functie wel leuker, of moet ik toch maar hopen dat ik hier volgend jaar promotie maak?” De pest is: als je kiest wat er achter deur A zit, zul je nooit weten wat er achter deur B zit. Dat geldt voor alle keuzes in het leven. Hoe meer mensen je om advies vraagt, hoe meer gezichtspunten je krijgt en hoe moeilijker je keuze wordt. Beperk het aantal ‘adviseurs’ tot maximaal twee, waarvan in elk geval één iemand met verstand van loopbaanplanning.
Niemand dwingt je te doen wat je niet wilt, maar kijk goed waarom je een dergelijk besluit voor je uitschuift. Kansen laten liggen zou zonde zijn!
Lekker veilig toch? Als je blijft zitten waar je zit, kun je niet falen.
2. Groot: je gezondheid
Iedereen weet dat goed eten en regelmatig bewegen belangrijk zijn om gezond te blijven. Best een uitdaging in een wereld waar je struikelt over de snacks en waarin het je vooral makkelijk wordt gemaakt om niét te bewegen.
Wie vóór de vakantie kilo’s wil kwijtraken, of juist daarna, weet het al: ‘A diet always begins tomorrow’. Het uitstellen van gewichtsverlies (doordat je anders gaat eten, of minder gaat eten) is heel gebruikelijk.
Dat lekkere chocoladetoetje op de kaart kun je immers nú bestellen en soldaat maken, terwijl een ons gewicht verliezen veel ongrijpbaarder is. Daarvoor moet je iets niet doen, terwijl iets wel doen zoveel krachtiger voelt.
Gevolg: je blijft jojo’en met je gewicht. En je blijft de sportschool ‘sponsoren’, zoals dat heet, omdat je elke week wel een excuus kunt bedenken om niet te gaan. Waardoor je nog steeds hijgt als je ergens meer dan drie trappen moet lopen.
Lekker makkelijk toch? Deze uitsteller zegt: “Als je blijft doen wat je altijd al doet, hoef je nergens over na te denken.”
3. Groot: je werk
Grote dingen uitstellen in je werk hoeft niet eens te gaan over het kiezen van een vak of een functie. Groot uitstellen zie je ook bij mensen die ideeën hebben over hoe hun werk anders kan, of die een specifiek project willen aanpakken – en dat steeds maar niet gaan starten.
Lekker overzichtelijk toch? Deze uitsteller zegt: “Als je keurig binnen de lijntjes van je baan kleurt, hoef je ook niet na te denken over ingewikkelde zaken.”
4. Klein: je werk
Dit zijn de zaken die het meest in het oog lopen, omdat ze vaak terugkomen en anderen er ook schade van ondervinden. Als jij niet op tijd je cijfers doorstuurt naar collega X, die bestelling niet plaatst of die vergadering niet voorbereidt, loopt dat in de gaten.
Veel uitstellers ontwikkelen ‘work arounds’, om te zorgen dat ze niet door de mand vallen. Ze raffelen iets af op het laatste moment, improviseren als ze iets niet hebben voorbereid of geven iemand anders de schuld.
Lekker rustig toch? Deze uitsteller zegt: “Vooral niet harder lopen dan strikt noodzakelijk is; de helft van de problemen lost zich daarna vanzelf op.”
Kleine dingen uitstellen in je werk kunnen dus ook grote gevolgen hebben – voor je efficiency, effectiviteit en – uiteindelijk – je reputatie.
