Voor mijn masterthese Arbeids- en Organisatiepsychologie aan de VU heb ik onderzoek gedaan naar het voorspellen van personeelsgezondheid. Nu ik zeker weet dat ik mijn these heb gehaald (met ook nog eens een mooi cijfer), is het tijd om mijn resultaten de wereld in te sturen.
Wat allereerst belangrijk is om te weten, is dat gezonde medewerkers gemiddeld productiever en winstgevender zijn. Ze zijn minder vaak afwezig, maar ze werken over het algemeen ook harder en beter wanneer ze er wél zijn.
Deze verhoogde productiviteit zorgt voor meer omzet per medewerker, en dus voor meer omzet voor de organisatie. Het is dus belangrijk voor organisaties om te weten wat ze kunnen doen om hun medewerkers gezond(er) te maken. En een gezonde bedrijfslunch is daarvoor helaas niet genoeg.
Gezondheidsklachten
Een van de belangrijkste, zo niet de belangrijkste voorspeller van personeelsgezondheid is beroepsstress. Stress legt namelijk de basis voor vele psychologische en fysiologische gezondheidsklachten. Denk hierbij aan emotionele uitputting (burn-out), depressie, diabetes en hart- en vaatziekten. Deze ziekten veroorzaken langdurige, zo niet blijvende arbeidsongeschiktheid.
Uitputting en slaapproblemen
Stress is zelf een voorspeller, maar kan dus ook ten grondslag liggen aan twee andere interessante mogelijke voorspellers van personeelsgezondheid: emotionele uitputting en slaapproblemen. Emotionele uitputting wordt veroorzaakt door zogeheten mentale uitputting. Simpel uitgelegd zorgt het moeten omgaan met stressfactoren ervoor dat je een “onbeperkte bron” uitput. Je raakt emotioneel te uitgeput om te kunnen werken, vergelijkbaar met het uitgeput raken van langdurig sporten.
Emotionele uitputting zou vervolgens een verband kunnen hebben met de mate van slaapproblemen die een medewerker ervaart. Hoe meer slaapproblemen, hoe slechter je presteert op werk. Klinkt logisch, dacht ik.
Voorspellen en beïnvloeden
Maar hoe voorspel en beïnvloed je dan de mate van emotionele uitputting en slaapproblemen? Dat zou op drie, door mij doorgelichte, manieren kunnen:
- De eerste manier is zelfcontrole. Zelfcontrole kan je volgens onderzoek trainen net zoals een spier, simpelweg door te oefenen, waardoor die onbeperkte bron (spier) minder snel raakt uitgeput. Hierdoor kan je beter omgaan met stressfactoren, en heb je minder last van de gevolgen daarvan.
- De tweede manier is interne motivatie. Volgens onderzoek raak je minder snel emotioneel uitgeput van intern gemotiveerde (je werkt omdat je het leuk vindt) zelfcontrole dan van extern gemotiveerde (je werkt alleen voor het geld) zelfcontrole. Even simpel gezegd, scheld je een onbeleefde klant niet uit omdat je zelf gemotiveerd bent om goed te presteren, of omdat je anders ontslagen wordt en geen inkomen meer hebt? Daar zit een verschil in, maar of dit ook doorgetrokken kan worden naar slaapproblemen is nog niet bekend.
- De laatste manier is fysieke inspanning. De literatuur is inconsistent over de relatie tussen sporten en slapen; sommige studies zeggen dat ze gerelateerd zijn en andere studies zeggen van niet. Daarom wilde ik ook de relatie testen om te kijken wat mijn resultaat zou zijn.
Maar wat kwam er uit mijn onderzoek? Allereerst dat zelfcontrole zowel direct als indirect (via emotionele uitputting) de mate van slaapproblemen beïnvloedt. Daarnaast heeft interne motivatie om te werken direct effect op hoe zelfcontrole leidt tot slaapproblemen. Tot slot heeft fysieke activiteit geen aangetoonde relatie met emotionele uitputting of slaapproblemen. Dus wat de relatie tussen sporten en slapen betreft, weten we het helaas nog steeds niet zeker.
Wat werkgevers kunnen doen
En wat betekent dit voor werkgevers? Door zelfcontrole in medewerkers te trainen, ervaren medewerkers gemiddeld minder emotionele uitputting en slaapproblemen als gevolg van werkstress. Minder werkstress wordt ook ervaren door medewerkers die intern gemotiveerd zijn om te werken, wat je bereikt door medewerkers meer verantwoordelijkheid te geven in hun werk en om te waarborgen dat werknemers genoeg worden uitgedaagd door hun werkzaamheden.
Dus mocht je een extra stapje willen zetten naar het verbeteren van de gezondheid van je personeel, presenteert mijn these twee nieuwe factoren die daaraan kunnen bijdragen, verhogen van zelfcontrole en interne motivatie. Met deze conclusie sluit ik mijn opleiding aan de VU af, maar het echte avontuur is daarmee gelukkig pas net begonnen.