Demotie wordt nog vaak als iets negatiefs opgevat, meestal geassocieerd met een degradatie in status, beschadigde werknemers, minder salaris en al op weg zijn naar de uitgang. Maar demotie kan ook iets positiefs zijn en een promotie vormen voor je privéleven.
Vooral nu we hele dagen moeten rennen om ons werk af te kunnen ronden, vervolgens de kinderen van de opvang te halen, het eten op tijd op tafel te hebben om uiteindelijk in de avonduren te gaan sporten of met vrienden af te spreken. Deze gejaagdheid kan voor allerlei klachten zorgen. Aan de hand van de volgende drie werksituaties wordt duidelijk dat demotie een gezonde oplossing kan zijn.
1. Hoge werkdruk, veel verantwoordelijkheid
Werknemers staan vandaag de dag altijd ‘aan’. Even ’s avonds nog de laptop openklappen op de bank en wat mailtjes wegwerken is in veel functies geen uitzondering, net zoals werken in het weekend of bereikbaar zijn in de avonduren. En let wel, dit hoeft lang niet altijd een probleem te vormen. Maar dat wordt het wel als het invloed gaat hebben op de gezondheid van werknemers.
Zo kampt maar liefst 16 procent van de werkende Nederlanders met burn-outklachten, bleek begin dit jaar uit onderzoek door TNO. Vooral jonge werknemers (30-34 jaar) vormen een risicogroep. En daarin schuilt een groot gevaar, aangezien deze groep nog zo’n lange tijd ‘mee moet’. Demotie kan voor deze groep werknemers een duurzame oplossing zijn, een pas op de plaats waarna er nog voldoende tijd overblijft om op een later moment stappen omhoog te zetten op de carrièreladder. Bovendien, het hoeven ook niet steeds reuzestappen te zijn; ook een langzaam stijgende lijn gaat omhoog.
2. Geen werkplezier
Uit onderzoek van CNV bleek deze zomer dat driekwart van de Nederlandse werknemers tevreden is over zijn werk. Dat klinkt positief, maar het betekent dus ook dat een kwart niet tevreden is. Nu kan dit te maken hebben met de bedrijfscultuur van de huidige werkgever, weinig zicht op groei of ontwikkelingsmogelijkheden, of met secundaire arbeidsvoorwaarden. Maar bij een deel ligt de kern van de ontevredenheid in de werkzaamheden zelf: het werk vergt teveel energie en biedt in ruil daarvoor te weinig voldoening.
Het onderzoek Werkdruk of werkgeluk? van Motivaction laat zien dat ontevredenheid over inhoudelijke werkzaamheden vooral onder oudere generaties werknemers speelt. Waar jongere werknemers meer in de gelegenheid zijn om op zoek te gaan naar iets anders als hun huidige baan niet bevalt, ligt dit bij de oudere generatie logischerwijs iets anders. Een interne overstap naar een andere functie kan ervoor zorgen dat het geluksgevoel terugkeert. En een dergelijke overstap kan ook een stapje terug betekenen, demotie betekent in dit geval een verhoging van het werkplezier.
3. Waardevolle vaardigheden anders inzetten
Demotie kan ook een probaat middel zijn om de vaardigheden van oudere werknemers op een waardevolle manier te benutten. Neem het voorbeeld van iemand die al dertig jaar op de salesafdeling van een groot bedrijf werkt en waar een nieuw technologisch platform in gebruik wordt genomen om klantcontacten te beheren. Voor een oudere werknemer kan die verandering een hoop stress opleveren – en voor sommigen kan dit een reden zijn om vervroegd met pensioen te gaan.
Op deze manier gaat er dertig jaar aan kennis en ervaring verloren en raakt het bedrijf een loyale werknemer kwijt die van de hoed en de rand weet. Demotie kan deze werknemer helpen en motiveren, door hem niet langer lastig te vallen met verplichte nieuwe technologieën, maar door een nieuwe rol te creëren waarin hij als een mentor kan fungeren voor zijn minder ervaren collega’s. Want de ondersteunende software mag dan wel veranderen, inhoudelijk blijft het werk grotendeels hetzelfde. Zo wordt er een situatie gecreëerd waarin de werknemer zich gewaardeerd voelt, collega’s van hem kunnen leren en zijn kennis voor de organisatie behouden blijft.
Demotie hoeft zeker geen functiedegradatie te betekenen, of te maken te hebben met uitfasering en overbodig zijn. Het kan juist een stap zijn om meer persoonlijke ontplooiing te creëren, een betere werk/privébalans te krijgen en gelukkiger te zijn. En een gelukkige gemotiveerde werknemer is ook vele malen meer waard voor de werkgever