Niemand weet meer wie de eerste was die ooit zei dat 7 van de 10 personen hun nieuwe baan via het eigen netwerk vindt, maar voor decennia gold dit als het onbetwiste dogma binnen de loopbaanindustrie. Niets is minder waar. In 2019/2020 vond slechts 18% van de mensen hun (nieuwe) baan via het eigen netwerk. Als je indirecte netwerken zoals sociale media, uitzend-, wervings- en selectiebureaus mee zou nemen kom je uit op 36%. Dit blijkt uit onze meest recente cijfers.
Hoe vinden mensen anno 2020 een baan?
Aan bijna 2.000 baanwisselaars in de afgelopen 12 maanden (2019/2020), is gevraagd hoe zij aan hun nieuwe baan zijn gekomen. Als top-20 kwamen daar de volgende kanalen uit.
Het meest effectieve kanaal waarmee mensen hun baan in 2019/2020 hebben gevonden zijn vacaturesites, op de voet gevolgd door bekenden/netwerk met respectievelijk 18,3% en 18,1%. Bij vacaturesites denken we aan de grootste generieke vacaturesites zoals Indeed.nl, LinkedIn en Nationalevacaturebank.nl. Maar ook nichesites kunnen zeer succesvol zijn. In Nederland zijn er bijna 2.500 verschillende vacaturesites. Nog los van de sites die de ruim 14.000 bemiddelaars hebben, zoals tempo-team.nl, randstad.nl of yer.nl.
Op de derde plek als meest effectieve kanaal op de Nederlandse arbeidsmarkt staan uitzendbureaus. Een sector die – buiten de kritiek die zij ontvangt – een zeer belangrijke schakel is in de doorstroom van mensen naar een (vaste) baan en een essentiële schakel in de matching en het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Zonder de uitzendbranche zou de arbeidsmarkt in Nederland substantieel slechter functioneren.
Andere kanalen die effectief zijn, zijn bijvoorbeeld sociale media (7,3%). Dit kanaal – dat natuurlijk ook sterk afgeleid is van het eigen netwerk – staat inmiddels op de vierde plek en is de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. Sociale media wordt gevolgd door open sollicitaties, bedrijvensites en Google. Op de 13de plek vinden we het UWV. Een kleine 2 procent heeft zijn/haar baan via het UWV gevonden. Daarmee heeft het UWV nauwelijks een rol bij het functioneren van de arbeidsmarkt in brede zin, al zal haar effectiviteit onder bepaalde doelgroepen met een afstand tot de arbeidsmarkt groter zijn. Pikant is dat uitzendbureaus bijna 5 keer zo effectief zijn als het UWV in het brengen van mensen naar een (nieuwe) baan.
Waar komt het dogma 7 op de 10 mensen vindt een baan via het eigen netwerk toch vandaan?
In tijden dat het goed gaat op de arbeidsmarkt, neemt de effectiviteit van het eigen netwerk af. Vond in 2016/2017 nog bijna 30% van de Nederlandse beroepsbevolking via het netwerk hun nieuwe baan, nu is dit tot onder de 20% gezakt. Op het moment dat banen voor het oprapen liggen, neemt de effectiviteit van vacaturesites en andere kanalen toe. Het is dan minder effectief en logisch om het tijdsintensieve netwerkkanaal in te zetten. De vacatures liggen immers voor het oprapen. Nu de werkloosheid weer sterk toeneemt en banen minder makkelijk te vinden zijn, zal ook de effectiviteit van het netwerk in de komende jaren weer toenemen. Maar het zal op geen enkele manier in de buurt komen van de 7 op de 10 waar vaak aan gerefereerd wordt. Iedereen papegaait elkaar na op dit “feitje”, maar niemand kan de originele bron of het originele onderzoek daarvoor aandragen. En in de laatste 20 jaar is er geen onderzoek geweest die deze stelling kan onderbouwen.
Echter is het wel logisch dat dit idee bestaat binnen de loopbaanbranche. De aandacht van loopbaanprofessionals gaat nu primair uit naar het mensen arbeidsmarkt klaar maken en vervolgens via het eigen netwerk gericht te laten zoeken naar een baan. Als je mensen vooral leert om op deze manier te zoeken naar een baan, dan zal je ervaring ook zijn dat dit het meest effectieve kanaal is. Dat zal deels te maken hebben met de doelgroep die met hulp begeleid wordt, en deels met het feit dat andere effectieve kanalen nauwelijks aandacht krijgen door de professional. Dat laatste komt ook doordat de afstand tussen de loopbaanprofessional en de meer digitale manier hoe de arbeidsmarkt werkt (Search engines, vacaturesites, cv-databases, sociale media e.d.) onderbelicht blijft in trainingen en opleidingen van deze groep.
Moderne manier van het functioneren van de arbeidsmarkt
Het netwerk is ontegenzeggelijk belangrijk in het vinden van een baan. Het staat in de laatste cijfers op de tweede plek, maar het is de verwachting dat dit in de loop van de komende jaren weer zal veranderen en de nummer 1 plek tijdelijk terug zal veroveren. Maar dan nog zal misschien maar 1 op de 4 personen zijn/haar baan op deze manier vinden. Het belangrijkste signaal dat uit deze cijfers komt is dat de arbeidsmarkt anno 2020 anders functioneert, namelijk veel meer op zoek- en matchingstechnologie. Het goed gebruik kunnen maken van vacaturesites of Google heeft niet alleen te maken met te weten welke sites je moet gebruiken. Het gaat ook om het gebruik van queries, Boolean en keywords, zodat je op deze sites goed vindt wat je zoekt. Beheersing van arbeidsmarkt- en recruitmenttech zijn de skills for the future van de loopbaanindustrie en essentieel om als loopbaanadviseur te beheersen. Op die manier zul je mensen sneller en effectiever aan een nieuwe baan helpen. Het is misschien even wennen, maar het past wel in een ander dogma van de loopbaanindustrie, namelijk dat er in veranderingen kansen liggen ook al zijn die veranderingen soms moeilijk om toe te passen op onszelf.
