Bij pesten denk je al snel aan kinderen die elkaar het leven zuur maken. Maar pesten is een hardnekkig probleem dat in alle lagen van de samenleving voorkomt. Ook op de werkvloer worden, helaas, nog dagelijks mensen slachtoffer van pesters. Dit heeft grote invloed op hun mentale gezondheid en veroorzaakt klachten als eenzaamheid, onzekerheid en angsten. Naar schatting zorgt pestgedrag jaarlijks dan ook voor vier miljoen extra verzuimdagen (bron: TNO).
Pesten op de werkvloer begint meestal subtiel, van grapjes over iemands uiterlijk tot roddelen bij het koffiezetapparaat. Velen wuiven dit weg als ‘plagen’, maar dit gedrag kan ongemerkt een grote invloed hebben op collega’s. Zij voelen zich minder veilig op hun werk en een onprettige werksfeer is geboren. En dat is een werkcultuur waar geen enkele organisatie baat bij heeft. Om pestgedrag te signaleren en te stoppen, is er een belangrijke rol weggelegd voor de (HR-)manager. Maar hoe kan je dit het beste aanpakken?
Wees alert
Het klinkt vanzelfsprekend, maar het is cruciaal om te allen tijde alert te zijn op de eerste signalen van pestgedrag en hier snel actie op te ondernemen. Worden er bijvoorbeeld altijd grapjes gemaakt over dezelfde collega? Of maakt een collega altijd opmerkingen over het uiterlijk van anderen? Dit kunnen de eerste tekenen zijn van pestgedrag en deze moet je dus ook niet bagatelliseren. Want wat voor de één een leuke grap is, kan voor de ander kwetsend zijn. Door hier aandacht aan te besteden en vervolgens het gesprek erover aan te gaan, kun je een uitsluitcultuur de kop indrukken.
Het is ook van belang om het onderwerp aan te kaarten als er (nog) geen sprake is van pestgedrag. Dit kan helpen om ongewenst gedrag in de toekomst te voorkomen of in ieder geval mensen er eerder op aan te spreken.
Creëer een open en veilige cultuur
Ten tweede is een open en veilige werkcultuur essentieel. In zo’n omgeving voelen mensen zich vrij genoeg om het te zeggen als zij een opmerking of grapje niet oké vinden. Het is belangrijk om met het hele team waarden en gedragsregels vast te stellen die duidelijk maken dat respect en empathie cruciaal zijn op de werkvloer. Dit draagt bij aan een cultuur waarin mensen zich gehoord en gerespecteerd voelen.
Onzichtbaar pestgedrag
Naast subtiel pestgedrag dat zich afspeelt in de wandelgangen, kan er binnen een organisatie ook sprake zijn van zichtbaar, maar niet-verbaal pestgedrag. Het kan namelijk voorkomen dat niet alle afdelingen gelijke toegang hebben tot dezelfde faciliteiten of dat bepaalde afdelingen zich afgescheiden voelen van de rest van de organisatie. Als manager is het belangrijk om je oren en open ogen te houden en meldingen van onzichtbaar pestgedrag serieus te nemen. Dit draagt bij aan een gevoel van waardering en respect voor alle medewerkers.
Zelfreflectie
Naast een signalerende rol en het creëren van een veilige werkomgeving, is het belangrijk dat je je als leidinggevende bewust bent van je eigen rol. Neem daarvoor jouw eigen gedrag onder de loep. Misschien maak je soms zelf, onbewust, een opmerking of grap die een verkeerd signaal afgeeft. Hierin vervul je als leidinggevende een voorbeeldfunctie en kun je er samen met alle collega’s voor zorgen dat pesten tot het verleden behoort.
