Niet alle managers zien het zitten, maar de trend is onmiskenbaar: steeds meer werknemers krijgen de vrijheid om hun werk te doen zoals ze zelf willen. Niet omdat het kan, maar omdat het moet.
Mensen zijn gewend geraakt aan wantrouwen. Vakmensen in de zorg en het onderwijs zijn bijvoorbeeld buitensporig veel tijd kwijt aan het administreren van werkzaamheden, wat vaak geen andere functie heeft dan het geruststellen van de wantrouwende manager, verzekeraar of inspecteur. Management op basis van wantrouwen is nog steeds de overheersende aanpak, maar dit kantelt op allerlei plekken.
De ene trend heet zelfsturing en de ander agile werken en weer een ander holacratie, maar wat ze allemaal gemeen hebben is dat ze gebaseerd zijn op vertrouwen. Na het kijken in organisaties en bestuderen van managementtrends is mijn conclusie dat de nadelen van georganiseerd wantrouwen in deze tijd van ingrijpende veranderingen alleen maar groter worden.
Dit is nog maar het begin van het proces, want de noodzaak om samen te werken op basis van vertrouwen is zo groot dat er geen andere optie is. Als we wendbaar en innovatief willen zijn, dan zullen we mensen moeten vertrouwen. De vraag is niet meer of we een medewerker, een team of een andere onderneming kunnen vertrouwen, maar slechts hoe je vertrouwen organiseert.
Veel organisaties worstelen met het organiseren van vertrouwen. Vertrouwen is iets heel anders dan loslaten en ‘maar zien wat er gebeurt’. Als je een high-trust organisatie wilt worden, dan zijn er spelregels en (vooral) principes waar je niet zonder kunt.
Er zijn concrete adviezen voor ondernemingen en managers die actie willen ondernemen. Bijvoorbeeld het investeren in vakmanschap. Vakmanschap stelt medewerkers in staat om mee te denken, een belangrijke randvoorwaarde voor vertrouwen. En het is niet raadzaam om individuen een bonus te beloven als ze bepaalde doelen bereiken, want dan wordt eigenbelang belangrijker dan samenwerken.
Eigenlijk heb je geen keuze. Wie succesvol wil zijn, moet vertrouwen stellen in zijn mensen en in zijn partners.