Het basisinkomen is de laatste tijd een veel voorkomende term bij de Nederlandse (beroeps) bevolking. Het voorstel om een basisinkomen in te voeren leidt steeds vaker tot een hoogoplopend debat. Er zijn al een aantal experimenten uitgevoerd in het buitenland door o.a. Zwitserland, Frankrijk, Finland en Canada. De experimenten hadden een positieve uitkomst wat er heeft toe geleid dat de overheden van deze landen de basisinkomen daadwerkelijk willen invoeren.
In Nederland bestaat er nog veel onduidelijkheid over het idee van het basisinkomen. Wij zetten enkele zaken op een rijtje. In deel 1 en deel 2 hebben we o.a. uitgelegd wat de reden is van de invoering van het basisinkomen en welke criteria ‘s zijn gesteld. In deel drie gaan we in op het financiering van het basisinkomen door de overheid. Hoe wordt het basisinkomen gefinancierd? Welke financieringsbronnen zijn er?
Financieringsbronnen
Om het basisinkomen te financieren zijn verschillende maatregelen nodig. Experts hebben het vooral over het treffen van maatregelen op belastingen, heffingen en premies. Zolang het basisinkomen rond het bijstandsniveau ligt en alle aftrekposten voor de inkomstenbelasting worden afgeschaft, is het basisinkomen betaalbaar voor de overheid.
Belastingen
- Inkomstenbelasting: Het financieren van het basisinkomen kan onder andere gerealiseerd worden door regelingen te treffen op het inkomstenbelasting. Om het in simpele woorden te verwoorden: hoe hoger het inkomen hoe meer belasting wordt geint. Met dit bedrag wordt het basisinkomen gefinancierd.
- Belasting op consumptie: Het basisinkomen wordt gefinancierd door verhoging van de BTW.
- Belasting op kapitaal: Het basisinkomen wordt gefinancierd door de inkomsten uit kapitaal te belasten en/ of belasting op vermogen.
- Sociale premies: Het invoeren van een nieuwe sociale premie waarmee een fonds gevuld wordt om het basisinkomen te financieren. Dit wordt gevormd door de loonsom of de BTW.
Verschil basisinkomen en uitkering
Een uitkering wordt alleen verstrekt aan burgers die aan bepaalde voorwaarden voldoen: mensen die (tijdelijk) niet in staat zijn om te werken en die onvoldoende middelen hebben om rond te komen. Een heel leger ambtenaren controleert of iedereen die een uitkering ontvangt wel aan de voorwaarden voldoet. Een basisinkomen is onvoorwaardelijk. Dat betekent dat iedereen het krijgt, onafhankelijk van inkomsten of vermogen. Het maakt dus niet uit of je werk hebt, of hoeveel geld je verdient of bezit.
Lees ook ‘Basisinkomen: Deel 1‘ en ‘Basisinkomen: Deel 2‘.