De Aansprakelijkheid is zowel voor werknemer als werkgever incidenteel waardoor dit onderwerp wat minder op het netvlies zit. Dit artikel dient als een opfriscursus voor degenen die de regulering omtrent aansprakelijkheid even kwijt is. We zullen in dit artikel alleen ingaan op de werkgevers en werknemeraansprakelijkheid. In het vervolg komen de andere onderdelen van aansprakelijkheid ter sprake, zoals ketenaansprakelijkheid en bestuurdersaansprakelijkheid.
Uitgangspunt werkgeveraansprakelijkheid
De basis is dat een werkgever altijd aansprakelijk is voor de schade die een werknemer tijdens zijn werkzaamheden oploopt, tenzij hij anders kan aantonen. De werkgever moet kunnen aantonen dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan en dat de schade geen verband houdt met de werkzaamheden.
De algemene regel luidt dat een werkgever alleen kan ontkomen aan aansprakelijkheid indien:
- hij (de werkgever) zich aan de regels van de zorgplicht heeft gehouden;
- de schade te wijten is aan opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer;
- de schade ook ontstaan was als de werkgever niet was tekortgeschoten in de zorgplicht.
Zorgplicht
Zorgplicht houdt in dat de werkgever voorzorgsmaatregelen hanteert ter voorkoming van schade voor de werknemer. Als de werkgever dit niet of niet goed realiseert wordt hij aansprakelijk gesteld. De werkgever is zodoende verplicht om de arbeidsomstandigheden van de werknemer veilig in te richten. Verder is de werkgever verplicht aanwijzingen te geven over veiligheid. De werkgever moet zich ook goed laten informeren in de bedrijfsmiddelen van zijn onderneming. Zo ook onderzoeken of er risico’s bestaan ten aanzien van de uitvoering van de werkzaamheden.
De werkgever is wel aansprakelijk voor de schade die bij zijn werknemer is ontstaan, indien:
- De werkgever niet de vereiste maatregelen heeft genomen;
- De gevolg van dit tekortkoming de kans van het risico op schade vergroot.
Als de werkgever kan aantonen dat de schade zou ontstaan ondanks alle voorgenomen maatregelen, wordt hij gevrijwaard van aansprakelijkheid.
Verband
Om de werkgever aansprakelijk te stellen moet er wel een verband bestaan tussen de werkzaamheden van de werknemer en de schade die hij daardoor lijdt. Zelfs als de werknemer thuis werkzaamheden verricht voor zijn werkgever, en hierdoor schade lijdt kan de werkgever hiervoor aansprakelijk worden gesteld. Voor een ongeluk tijdens een bedrijfsuitje kan de werkgever aansprakelijk worden gesteld. Tot slot kan een werkgever ook aansprakelijk worden gesteld voor schade die is opgelopen door derden. Deze persoon moet zich dan wel bezig houden met activiteiten die normaal in het betreffende bedrijf verricht worden.
Werknemersaansprakelijkheid
Omdat de werknemer een minderheidspositie heeft, wordt hij in beginsel niet aansprakelijk gesteld als hij schade toebrengt aan de werkgever. Het moet natuurlijk wel gaan om werkzaamheden die verband houden met de activiteiten van de werkgever. Brengt de werknemer schade aan de werkgever buiten de werkzaamheden om dan is de werknemer aansprakelijk zoals ieder ander persoon die schade toebrengt aan een ander. In dit geval zal dan de werknemer aansprakelijk worden gesteld.
Indien een werkgever vindt dat de werknemer aansprakelijk is voor de schade moet hij het volgende aantonen:
- Werknemer handelt met opzet (Schade door opzet);
- Werknemer is ernstig verwijtbaar (Bewuste roekeloosheid);
- Uitzonderlijke gevallen (Omstandigheden van het geval).
Als de werkgever een van deze uitzonderingen kan aantonen, wordt de werknemer aansprakelijk gesteld. Samengevat kunnen werkgever en werknemer elkaar “beschuldigen” voor een schade die is ontstaan. Degene met de sterkste bewijs kan als winnaar over de streep komen. En ondanks dat er iemand aansprakelijk wordt gesteld is het belangrijk om een goede relatie met elkaar te houden. In de meeste gevallen ga je namelijk met elkaar verder en is het prettig samen te werken zonder elkaar met argusogen aan te hoeven kijken.