Beoordelen is lastig. Om onduidelijkheden omtrent het beoordelen te voorkomen, helpt een goed en bijpassend beoordelingssysteem met heldere criteria. Toch is uiteindelijk de beoordelaar de persoon van wie het beoordelen af hangt. Hieronder volgen een aantal voorbeelden uit de praktijk, waar veel beoordelaars tegenaan lopen:
1. Te hoog oordelen
Heb je veel met iemand samengewerkt? Dan is het makkelijker om positieve dan negatieve feedback te geven. Dit om ruzie en conflicten te voorkomen. Toch heeft het ook zo z’n keerzijde: te hoog beoordelen is lastig op de lange termijn, omdat het sneller kan leiden tot promotie of een hoger salaris. Ook wordt het moeilijker deze persoon te ontslaan.
2. Kiezen voor het midden
Kiezen voor het midden is een veilige weg voor beoordelaars. Zo worden risico’s afgezwakt. Echter werkt ook dit tegen op de lange termijn, omdat het de uitstekend functionerende medewerkers demotiveert en de onvoldoende presterende medewerkers niet stimuleert tot verbetering. Gevoel van oneerlijkheid ontstaat.
3. Hogere functies worden hoger beoordeeld
Een ander veelvoorkomende valkuil is dat beoordelaars personen in hogere functies hoger beoordelen. Dit kan bijvoorbeeld zijn vanuit angst voor het kwijtraken van iemand in een moeilijk vervangbare functie, of omdat de beoordelaar de persoon eerder zelf heeft aangesteld. Valkuil hiervan is dat er een gevoel van onrechtvaardigheid kan ontstaan bij de overige medewerkers.
4. Het Halo- en Horn-effect
Daarnaast kennen we ook het Halo-en Horn-effect. Bij het Halo-effect focust de beoordelaar zich op één goed aspect van de medewerker en laat de hele beoordeling hiervan afhangen. Daartegenover staat het Horn-effect, waarbij de beoordelaar de beoordeling laat afhangen van één punt waarop de medewerker negatief scoort. De beoordelaar blijft dan hangen in het negatieve.
5. Eigen normen en vooroordelen hanteren
Een andere veelvoorkomende fout in de praktijk is dat beoordelaars meten naar de eigen maatstaven en dus uitgaat van zijn of haar eigen normen en kunnen. Daarnaast kunnen ook de vooroordelen van de beoordelaars over medewerkers de beoordeling beïnvloeden.
