De overeenkomst tussen beiden is dat zij veelal op één been staan, om maar meteen met de deur in huis te vallen. Waarom staat een flamingo eigenlijk op één been? De wetenschap heeft hierop geen eenduidig antwoord. Wel is men eensgezind dat het een indrukwekkende prestatie van flamingo’s is, om gezien hun lichaamsbouw uren op één been te kunnen staan. Wij mensen zouden dat eigenlijk nog beter moeten kunnen. Dit is echter niet het geval. Wij kunnen gemiddeld namelijk slechts 33,4 seconden op één been balanceren (test het maar eens!). Waarom staat de Nederlandse werkprofessional dan toch vaak op één been?
De twee benen van de Nederlandse werkprofessional
Wij beschikken als Nederlandse werkprofessionals allemaal over twee benen. Namelijk een inhoudelijk been en een gedragsbeen. Wat mij fascineert is dat veel werkprofessionals in mijn perceptie, ongeacht de branche waarin zij werken, hun beroep, geslacht of de positie in de organisatie, voornamelijk op één been staan. Namelijk het inhoudelijke been, ook wel ‘hard, technical skills’ of IQ genoemd. Voorbeelden hiervan zijn kennis en ervaring. Dit been wordt van jongs af aan getraind en ontwikkeld door scholing, opleiding en training. De ontwikkeling van het gedragsbeen, ook wel ‘soft, social, interpersonal skills’ of EQ genoemd, krijgt vaak veel minder aandacht. Voorbeelden hiervan zijn feedback en communicatievaardigheden. Dit been is daardoor veel minder gespierd en vaak onderontwikkeld. De inhoudelijke professional is dus niet gelijk aan de gedragsprofessional.
In de letterlijke zin zou dit in ons dagelijkse leven kunnen leiden tot allerlei fysieke klachten en blessures zoals rugklachten. In ons werkleven is het een bron voor conflicten en frustraties op afdelingen en in onderlinge samenwerking en kan het leiden tot geestelijke klachten. Hierdoor benutten we ons menselijke potentieel niet volledig, hetgeen onze eigen prestaties en werkplezier én dat van anderen afremt.
Waarom staat de Nederlandse werkprofessional op één been?
Ik heb hiervoor geen eenduidige, wetenschappelijke uitleg, maar wel 3 mogelijke verklaringen.
Blinde vlek
‘je gaat het pas zien, als je het doorhebt’ is één van de vele Cruijff wijsheden. In mijn perceptie zien veel NL werkprofessionals het belang niet of hebben zij geen realistisch beeld van de eigen ‘soft skills’. Belangrijke oorzaak is dat hier van oudsher in opvoeding en onderwijs weinig aandacht voor is. Hierdoor volharden zij in het ontwikkelen van en leunen op hun inhoudelijke been. Of leggen zij de negatieve gevolgen van hun gedrag buiten zichzelf. Ontstane conflicten liggen aan de leidinggevende, de collega’s of aan de organisatie.
Angst voor het onbekende
Wij zien onszelf graag als rationeel denkende wezens die verstandige keuzes maken op basis van feiten en data. Meten is weten en kennis is macht. De ontwikkeling van ‘hard skills’ is meetbaar door cijfers en diploma’s en de inhoudelijke kwaliteit van het geleverde werk is vaak ook prima vast te stellen. Uit onderzoek blijkt echter dat veel besluiten die wij nemen zijn gebaseerd op onze persoonlijkheid en dat 95% van ons gedrag automatisch verloopt. De ontwikkeling van gedrag is daarom lastiger meetbaar en verloopt grilliger. Hierover wordt soms lacherig gedaan omdat we dit spannend vinden. Bijvoorbeeld door te zeggen: ‘Complimenten geven en ontvangen vind ik niet nodig, ik ben hier gewoon aan het werk’. Of: ‘het vergroten van werkplezier is onzin, dat is weer zo’n hype die snel overvliegt’. De angst voor het onbekende uit zich dan in weerstand.
Oud gedrag is hardnekkig
Het ontwikkelen van gedrag gaat met vallen en opstaan. Je moet nieuwe breinpaadjes aanmaken om dit gedrag te bestendigen. Dit vraagt ook om tegenslag en terugval te accepteren. In een stress situatie vervallen we vaak in oud gedrag. Ik heb bijvoorbeeld weinig geduld en kan daardoor kortaf reageren als iets naar mijn mening niet goed of snel loopt. Hier ben ik mij van bewust en werk ik aan. Het blijft echter vooralsnog een uitdaging voor mij om in alle situaties eerst tot 10 te tellen.
Hoe kan de Nederlandse gedragsprofessional het andere been ontwikkelen?
Het simpele antwoord is: door het gedragsbeen te trainen en aandacht te geven. Kortom, door te oefenen. Alles wat je aandacht geeft groeit immers. Vanuit bewust onbekwaam ga je via bewust bekwaam naar onbewust bekwaam gedrag. Het ontwikkelen van gedrag is echter geen sinecure. Dit vraagt om dagelijkse oefening tussen de 5 maanden en 1 jaar om het nieuwe gedrag aan te leren. Hiermee bedoel ik dus letterlijk één competentie en geen 5 of 10. Bekijk de video Backwards brain bicycle als prachtig voorbeeld van het aanleren van nieuw gedrag. Hierbij is wel een stevige dosis discipline en wilskracht vereist om dit vol te houden. Het fundament hiervoor is dat jij dat nieuwe gedrag wil en dus niet moet ontwikkelen van iemand anders. Daarnaast is niet iedere competentie even goed ontwikkelbaar en is het vertrekpunt van ieder individu niet altijd gelijk als zij aan de slag gaan met het ontwikkelen van dezelfde competentie. Belangrijk is daarom om een goed (zelf)beeld te hebben om de eigen kwaliteiten en valkuilen te (h)erkennen.
“We are not a good judge of our own performance”
We hebben de neiging om de kwaliteit van het eigen gedrag te over- of te onderschatten. Gedrag wat ons goed en gemakkelijk afgaat, onderschatten we omdat dit vanzelf gaat en we aannemen dat anderen dat ook wel kunnen. Gedrag wat we minder vaak vertonen of lastiger vinden, beoordelen we vaker iets te rooskleurig om ons eigen zelfbeeld te beschermen. Kortom, vraag eerlijke feedback aan je collega’s en of leidinggevende om je eigen zelfbeeld te toetsen. Andere (aanvullende) optie is om een gefundeerde test te doen om inzicht te krijgen in je kwaliteiten en valkuilen. Hiervoor werk ik veel met de wetenschappelijke Octogramtest die inzicht in je voorkeursstijlen geeft.
Vervolgens helpt het enorm als je een klankbord hebt met wie je de voortgang van de competentie(s) die je verder wil ontwikkelen kan bespreken. Iemand die je regelmatig de spiegel van je eigen gedrag voorhoudt. Deze ‘personal trainer’ kan een coach zijn in de persoon van je leidinggevende of een collega die in deze competentie uitblinkt. Daarnaast is het belangrijk dat je feedback van de mensen om je heen organiseert, in de vorm van complimenten en verbeterfeedback, en daar uiteraard voor open staat.
Conclusie
Er is geen goede reden om als Nederlandse werkprofessional, net als de flamingo, voornamelijk op één been te leunen. De Nederlandse werkprofessional is in mijn perceptie vaak een inhoudelijk professional en in veel mindere mate een gedragsprofessional. Dat is erg jammer, omdat wij hierdoor ons menselijk potentieel maar maximaal voor 50% benutten. En het onderontwikkelde gedragsbeen is een belangrijke oorzaak voor conflicten, frustraties in ‘teams’ en kan er zelfs toe leiden dat iemand uitvalt. Om de slag te kunnen maken naar een vergaande vorm van het nieuwe organiseren, zoals zelforganiserende teams, is het ontwikkelen van het gedragsbeen voor alle professionals onontbeerlijk. Pas dan wek je de super(wo)man in de werkprofessional. Kortom, wees geen vreemde vogel, maar ontwikkel je tot een blije, high performance werkprofessional. Sla je vleugels uit. Veel plezier op jouw reis!