Toename faillissementen: Nederland ook dit jaar in de kopgroep

Uit het onlangs verschenen Global Insolvency Report van Allianz Trade blijkt dat het aantal faillissementen dit jaar in de meeste geavanceerde economieën boven het niveau van vóór de pandemie uitkomen. “De stijging van het aantal mondiale faillissementen (+7%) werd nog enigszins gedrukt door de dalingen in China (-14%) en opkomende markten zoals Zuid-Afrika (-13%) en India (- 8%). West-Europa bleef een belangrijke bijdrage leveren aan de mondiale stijging van het aantal bedrijfsfaillissementen, ondanks dat de groei met +15% iets terugviel in 2023. Noord-Amerika was een belangrijke aanjager. Het aantal faillissementen in de VS steeg in 2023 met (+41%). Een andere zorgwekkende factor is de toename van het aantal faillissementen van grote bedrijven. Dat verhoogt het wanbetalingsrisico’s voor kleinere leveranciers. In 2023 ging er wereldwijd elke dag een groot concern failliet (in totaal namelijk 365)”, legt Maxime Lemerle uit, hoofdanalist voor insolventieonderzoek bij Allianz Trade.

Nederland koploper

Over de Nederlandse situatie zegt Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade: “De toename van de faillissementen is een serieus waarschuwingssignaal. Vorig jaar noemden we de +52% nog een inhaal-effect na corona. Maar daar komt ook dit jaar gewoon nog eens +31% bij. In geen enkel ander Europees land gaat de stijging zo hard. Na Spanje is de urgentie hier het grootst. We verwachten voor 2025 wel een stabilisering maar voor hetzelfde geld komt er toch nog een tik bovenop. Ik kijk bijvoorbeeld naar het herstel in Duitsland; dat moet echt van de grond komen. Dat is voor ons land heel belangrijk.”

Daarnaast constateert Geeroms dat MKB-bedrijven afgelopen jaren kwetsbaarder zijn geworden. “Aan de inkoopkant zijn de kosten gestegen maar uit concurrentie-overwegingen worden die niet doorgerekend aan de klant. Dat gaat ten koste van de marge.” Volgens Geeroms vallen de faillissementscijfers in Nederland ook hoger uit dan elders omdat het aantal nieuwe bedrijven dat na corona is gestart, relatief hoog is. “De groep van starters is normaalgesproken al goed voor de nodige faillissementen. In het huidige, stroeve economische klimaat hebben ze het extra zwaar. Ze worden voor het eerst echt op de proef gesteld. Ook dat jaagt de Nederlandse faillissementen verder op.”

Groei gaat versneld door in 2024

De mondiale versnelling van het aantal faillissementen is nog niet voltooid, maar de inhaalbeweging loopt ten einde. Dat de groei dit jaar nog toeneemt (+9%) komt volgens het rapport door de lagere economische groei, verstoringen van de handel en geopolitieke onzekerheid. De grootste stijgingen worden verwacht in de VS (+28%), Spanje (+28%) en Nederland (+31%).

“De wereldwijde stijging van de faillissementen in 2024 is breed gedragen. In twee van de drie landen komt het aantal faillissementen hoger uit dan vóór de pandemie. De huidige, haperende economie stelt de veerkracht van bedrijven op de proef. Vooral van bedrijven die ook voorgaande jaren al kwetsbaar bleken. Op een hoog niveau zal het aantal faillissementen volgend jaar stabiliseren. Concreet betekent dat voor de VS dat het niveau +12% hoger is dan in 2019, +8% in Frankrijk en +6% in Duitsland”, zegt Aylin Somersan Coqui, CEO van Allianz Trade.

Oppassen in Europa

Allianz Trade verwacht geen tsunami aan bedrijfsfaillissementen zoals in de nasleep van de grote financiële crisis, toen de mondiale insolventies in 2008 en 2009 met respectievelijk +17% en +19% omhoogschoten. Wel waarschuwt de kredietverzekeraar voor bedrijven in vooral de geavanceerde economieën van Europa, die het meest blootgesteld zijn aan winstgevendheids- en financieringsproblemen. Ook noemt het rapport concreet B2C-gerelateerde sectoren en de bouw als kwetsbaar.

4 reality checks voor bedrijven de komende jaren

Allianz Trade benoemt 4 reality checks voor bedrijven in de komende jaren:

1. Krimp winstgevendheid

Voordat bedrijven kunnen profiteren van het mondiale economische herstel dat in 2025 in zicht komt, moeten ze eerst zien te dealen met de vertraging van de mondiale vraag. Vooral bedrijven in de VS en Europa worden hierdoor getroffen, waardoor extra faillissementen dreigen. Volgens Allianz Trade hebben de eurozone en de VS in de periode 2024-2025 gemiddeld +0,7 procentpunt extra bbp-groei nodig om hun aantal faillissementen te stabiliseren.

2. Toename risico wanbetaling

Bedrijven krijgen te maken met toenemende onzekerheid. De geopolitieke onrust wereldwijd speelt daarbij een belangrijke rol. Maar ook het feit dat bedrijven in toenemende mate te maken krijgen met wanbetaling. Naast conflicten zoals in Oekraïne en Gaza, is er mondiaal gezien in 2024 een overvolle verkiezingskalender (in landen die samen 60% van het mondiale bbp voor hun rekening nemen zijn er dit jaar verkiezingen). Dat betekent extra onzekerheid bovenop de haperende economie. In deze context is het voor veel bedrijven een grote uitdaging om nauwkeurige voorspellingen en bedrijfsplannen te maken. Daar komt bij dat de regelgeving toeneemt. Dit dwingt bedrijven tot kostbare extra inspanningen om aan de nieuwe regels te voldoen. Dat maakt het voor bedrijven moeilijker om aan hun verplichtingen te voldoen. Uit eigen onderzoek blijkt dat bedrijven zich steeds meer zorgen maken over wanbetalingen, waarbij de index op het hoogste niveau staat sinds 2022.

​ 3. Oplopende financieringskosten

De financierings- en liquiditeitsomstandigheden blijven krap. Steeds meer bedrijven hebben moeite om de kredietkosten op te vangen. Dit zet de winstgevendheid extra onder druk. Tegelijkertijd brengen beperkte financieringsmogelijkheden de meest kwetsbare sectoren en bedrijven in gevaar. Landen waar het aantal kwetsbare bedrijven hoog is, zijn Groot-Brittannië (15%), Frankrijk (14%), Italië (9%) en Duitsland (7%).

4. Nieuwe bedrijven vallen vaker om

Na de coronaperiode zijn relatief veel nieuwe bedrijven gestart. Dit stimuleert het aantal faillissementen (lang niet alle nieuwe bedrijven redden het). In Europa was de registratie van nieuwe bedrijven in 2021-2023 +14% hoger dan in 2016-2019. Voor deze bedrijven zal 2024 de eerste ‘echte’ test van hun veerkracht zijn. Landen waar de meeste nieuwe bedrijven zijn opgestart zijn Frankrijk (+47%), Nederland (+28%) en België (+14%).