Sollicitanten gedragen zich totaal anders wanneer ze weten dat ze worden beoordeeld door kunstmatige intelligentie in plaats van mensen. Nieuw onderzoek van Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit, toont aan dat kandidaten zichzelf presenteren als analytischer en minder intuïtief of emotioneel intelligent, wanneer ze denken dat ze door AI worden beoordeeld. Dit komt vanuit de verwachting dat algoritmes dit positiever waarderen. Uit het onderzoek blijkt dat deze gedragsverandering het wervingsproces negatief kan beïnvloeden.
Brede studie naar impact AI-beoordeling
Sollicitatieprocedures waarbij kunstmatige intelligentie (AI) wordt ingezet om kandidaten te beoordelen zijn aan een opmars bezig. Maar wat betekent dat voor het selectieproces? Het onderzoek, gepubliceerd in het gerenommeerde tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), geeft hier antwoord op. De onderzoekers voerden in ruim 2,5 jaar tijd 12 studies uit met meer dan 13.000 deelnemers uit verschillende doelgroepen en met diverse onderzoeksmethoden. Ze onderzochten hoe mensen zich gedroegen (of zeiden dat ze zich zouden gedragen) als ze werden beoordeeld door AI versus een menselijke beoordelaar, zowel in echte als gesimuleerde situaties.
Effect op gedrag sollicitanten
De onderzoekers tonen aan dat sollicitanten die denken dat ze beoordeeld worden door AI, hun analytische kwaliteiten benadrukken en hun emotionele intelligentie en intuïtieve probleemoplossingsvaardigheden juist onderbelichten. De kandidaten presenteren zich als meer data-gedreven dan ze van nature zijn. Dit kan er bijvoorbeeld toe leiden dat mensen niet worden geselecteerd als juist andere eigenschappen (zoals creativiteit of intuïtie) gewenst zijn.
Hoofdonderzoeker dr. Anne-Kathrin Klesse: “AI-beoordelingstools kunnen wervinsgprocessen optimaliseren en de kosten voor bedrijven verlagen, maar het is cruciaal voor bedrijven om de gevolgen van het uitbesteden van beoordelingen aan AI te doorgronden. Door het uitlichten of onderdrukken van bepaalde eigenschappen, presenteren kandidaten een fundamenteel vertekend beeld van wie ze werkelijk zijn. Dit verandert niet alleen hoe mensen solliciteren, het verandert daarmee ook wie er wordt aangenomen.”
Advies voor werkgevers
Om te voorkomen dat kandidaten zich onder druk gezet voelen om een aangepast beeld van zichzelf te presenteren, raadt dr. Klesse werkgevers het volgende aan:
- Wees transparant over AI-gebruik en beoordelingscriteria.
- Controleer regelmatig op gedragsverstoringen in je talentpipeline.
- Train wervingsteams om te herkennen wanneer kandidaten hun presentatie aanpassen voor AI.

Reageren?
Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.