Intimidatie meest voorkomende vorm ongewenst gedrag op werk

Ruim een vijfde van de werknemers heeft in de afgelopen drieënhalf jaar grensoverschrijdend gedrag van collega’s en/of leidinggevenden meegemaakt, waarbij klachten over intimidatie het meeste voorkomen. Zo blijkt uit een analyse onder 48.000 werknemers uitgevoerd door Realise, het hr-onderzoeks- en adviesbureau van Schouten & Nelissen. Geweld is de minst voorkomende vorm van ongewenst gedrag op het werk, komt naar voren uit het onderzoek dat in meerdere sectoren is uitgevoerd.

De percentages van medewerkers die met ongewenst gedrag te maken hebben, bleven in de afgelopen jaren stabiel rond de 20 procent. Van 2018 tot 2023 gaf zo’n 1 op de 8 werknemers aan te maken te hebben gehad met intimidatie. Een iets kleiner aandeel ervaart pestgedrag. Tussen de 5 en 7,5 procent kreeg met discriminatie te maken. De afgelopen vijf jaar spreekt 2,5 procent tot 6 procent van seksueel grensoverschrijdend gedrag en werd tussen de 0,25 en 3,5 procent slachtoffer van (verbaal) geweld. In die laatste twee categorieën is over het afgelopen halfjaar een opvallende toename te zien.

Onder collega’s

Uit de cijfers van Realise blijkt dat pestgedrag en discriminatie voornamelijk onder collega’s voorkomen. Intimidatie wordt met name ervaren van leidinggevenden. Wie aangeeft met geweld of seksueel wangedrag te maken te hebben, zegt het vaakst dat dit van zowel collega’s als leidinggevenden komt.

Werknemers die te maken krijgen met grensoverschrijdend gedrag en dit bespreekbaar maken, nemen meestal collega’s in vertrouwen en doen dat steeds vaker. In het afgelopen half jaar ging 37 procent in gesprek met een directe collega, terwijl dit in dezelfde periode van 2022 nog 30 procent was. De leidinggevende is daarna de eerste met wie een werknemer praat over ongewenst gedrag op de werkvloer. Dat gebeurt in een kwart van de gevallen en bleef de afgelopen jaren gelijk.

Meldingsbereidheid groeit aanzienlijk

Een opvallende conclusie is dus dat de meldingsbereidheid rondom een sociaal onveilige werkomgeving aanzienlijk is toegenomen. Over het eerste half jaar van 2022 bleek dat aanvankelijk 73 procent van de respondenten melding maakte van het wangedrag. In dezelfde periode van 2023 is dat percentage toegenomen naar 86 procent. Marijke van Sluisveld, directeur Realise: “Werknemers durven gelukkig steeds vaker melding te maken van ongewenst gedrag. Het stemt positief dat werknemers zich kennelijk steeds vrijer voelen om wangedrag aan de kaak te stellen.”

Daar staat tegenover dat het merendeel van de mensen die op de werkvloer te maken krijgen met ongewenst gedrag niet tevreden is over het afhandelen van de klacht. Bijna een derde van de respondenten vindt nu dat de werkgever niet adequaat handelt om ongewenst gedrag op te lossen. Bijna 30 procent is van mening dat dit enigszins gebeurt en ruim 40 procent is tevreden met de wijze waarop de werkgever heeft gehandeld. Van Sluisveld: “De conclusie is dat twee derde van de medewerkers, die te maken krijgen met ongewenst gedrag, vindt dat er niet of niet voldoende adequaat gehandeld wordt. Dat is een boodschap die werkgevers niet mogen negeren.”