Informeel leren loont

Hogere werktevredenheid, het maken van promotie en toename van het innovatievermogen. Allemaal voordelen van informeel leren*, blijkt uit TNO-onderzoek. TNO onderzocht, op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de lange termijn effecten van formeel leren, informeel leren en de combinatie van formeel en informeel leren. Uit het onderzoek blijkt dat met name informeel leren en de combinatie van informeel en formeel leren de grootste positieve effecten meebrengen.

TNO onderzocht een groep Nederlandse werknemers die gedurende langere tijd (2016 t/m 2018) een gunstige informele leersituatie hebben, een gunstige formele leersituatie, en zowel een gunstige informele als formele leersituatie (combinatie). Van elke leersituatie is het effect 3 jaar later (in 2021) onderzocht. Hierbij is gekeken naar bijvoorbeeld werktevredenheid, inkomen en aansluiting van kennis en vaardigheden bij het werk. Voor het onderzoek werd gebruik gemaakt van data van het Cohort Onderzoek Duurzame Inzetbaarheid (CODI) van 2016 t/m 2021.

Vooral informeel leren loont

Vooral informeel leren, en de combinatie van informeel leren en formeel leren, hebben de meeste positieve effecten. Informeel leren en de combinatie van informeel en formeel leren hebben bijvoorbeeld gunstige effecten op werktevredenheid, het maken van promotie, en inkomen uit arbeid 3 jaar later. Werknemers die veel informeel leren scoren 3 jaar later één punt hoger op werktevredenheid dan werknemers die weinig informeel leren (8,4 versus 7,4). Ook vergroot informeel leren de kans op het maken van promotie: 28% van de werknemers die veel informeel leert heeft 3 jaar later promotie gemaakt, tegenover 17% van de werknemers die weinig informeel leert. Het enkel volgen van cursussen en opleidingen, formeel leren, leidt niet tot deze positieve effecten.

Minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: “Een groot deel van ons leven besteden we op de werkvloer. Plezier op het werk en ruimte om je te kunnen ontwikkelen zijn daarom ontzettend belangrijk. En laat deze twee zaken net hand in hand gaan, blijkt nu ook uit onderzoek van TNO. Met name informeel leren is interessant. Want 91% van de tijd die we aan leren besteden is informeel. Bijvoorbeeld door het werk zelf, via collega’s of een inspirerende leidinggevende. Kortom het maakt uit hoe je de leercultuur op de werkvloer vormgeeft. Niet alleen voor werknemers, maar ook voor werkgevers kan het bijna een verdubbeling van het innovatievermogen betekenen. Onmisbaar in een tijd waarin technologie en de arbeidsmarkt zich razendsnel ontwikkelen. Laten we ervoor zorgen dat leren en ontwikkelen een vanzelfsprekend onderdeel wordt van de werkdag. En iedereen de kans heeft het beste uit zichzelf te halen!”

Innovatievermogen neemt toe

Informeel leren en de combinatie van informeel en formeel leren hebben ook gunstige effecten voor werkgevers. Met name op innovatievermogen van het personeel ziet TNO veel gebeuren: bij een gunstige informele leersituatie denkt 52% van de medewerkers mee over innovaties in het werk (zoals het verbeteren van werkprocessen of diensten). Bij een ongunstige informele leersituatie is dat 31% van de medewerkers. Ook zijn er positieve effecten te zien op de aansluiting van kennis en vaardigheden van personeel met het werk, bevlogenheid en productiviteit van het personeel 3 jaar later. In het onderzoek zijn geen effecten op verloop of verzuim in de organisatie gevonden. Meer informeel en/of formeel leren zorgt er niet voor dat mensen sneller (of juist minder snel) vertrekken bij het bedrijf, of meer of minder gaan verzuimen.

Informeel leren stimuleren

Paulien Bongers, Director of Science unit Healthy Living & Work bij TNO: “Een belangrijke conclusie is dat het zinvol is om meer te investeren in leren op de werkvloer. Het onderzoek toont aan dat dit veel voordelen heeft, zowel voor werknemers als werkgevers. Alleen een cursus of opleiding volgen heeft dit effect niet.  Leren op het werk van bijvoorbeeld uitdagende taken en van collega’s tijdens het dagelijks werk moet vanzelfsprekend(er) worden. Denk bijvoorbeeld aan het vergroten van autonomie en variatie in het werk, versterken van de onderlinge kennisuitwisseling en ontwikkelingsgericht leidinggeven, dat wil zeggen dat mensen voortdurend gestimuleerd worden taken te doen die ze nog niet beheersen maar die ze, onder goede begeleiding en met ruimte voor het maken van fouten, onder de knie krijgen.”

*Informeel leren: leren op het werk van collega’s, leidinggevende en door uitdagende taken.