Global Gender Gap Index 2023: Emancipatie van vrouwen in Nederland stagneert

Nederland boekt dit jaar geen vooruitgang op de Global Gender Gap Index, de jaarlijkse graadmeter van de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, van het World Economic Forum (WEF). Net als vorig jaar staat Nederland op de 28ste positie, terwijl onze buurlanden België en Duitsland in de top-10 staan. In de Global Gender Gap Index, uitgevoerd in 146 landen, wordt gekeken naar economische participatie, toegang tot onderwijs, politieke invloed en gezondheidszorg/levensverwachting. Het Amsterdam Centre for Business Innovation van de UvA, onder leiding van prof. dr. Henk Volberda, is partnerinstituut van het WEF en verzamelde de gegevens voor Nederland.

Deze zeventiende editie van het rapport laat zien dat wereldwijd de kloof tussen man en vrouw weer langzaam iets is afgenomen naar het niveau voorafgaand aan de coronapandemie. Met name toegang tot onderwijs en gezondheidszorg/levensverwachting laten gemiddeld een snel herstel zien, waarbij respectievelijk 96,1% en 95,9% van de kloof is gedicht. De politieke invloed van vrouwen is nog steeds laag, maar er is wel sprake van een gestage stijging: 22,5% van de kloof is gedicht. De economische participatie en kansengelijkheid van vrouwen daarentegen is dit jaar echter wereldwijd afgenomen: 59,8% van de kloof is overbrugd.

Eerder effect stokt nu

In Nederland is 77,7% van de genderkloof gedicht, een toename van slechts 1% ten opzichte van vorig jaar, waardoor Nederland blijft steken op een 28ste plaats. Nederland laat wel kleine verbeteringen zien op het gebied van economische participatie en politieke invloed, maar die vallen in het niet bij de grotere stappen die de Scandinavische landen en onze buurlanden Duitsland en België maken. Volberda stelt daarom dat het emancipatiebeleid in Nederland de afgelopen drie jaar wel enigszins effect heeft gehad met een stijging van de 38ste positie (2020), naar de 31ste (2021) en de 28ste (2022), maar de progressie is dit jaar dus gestokt. Nieuw emancipatiebeleid is nodig om Nederland in de top-10 te krijgen, aldus Volberda.

De belangrijkste bevindingen van de Global Gender Gap Index 2023:

• De genderkloof is terug op het niveau van 2020 (voor de coronapandemie), maar zal pas in het jaartal 2154 volledig zijn opgeheven.
• Scandinavische landen domineren de top, maar onze buurlanden staan ook in de top-10.
• Nederland blijft steken op de 28ste plaats.De representatie van vrouwen in leidinggevende functies is significant lager dan het percentage van vrouwen dat werkzaam is in een bepaalde sector.
• Het pad van vrouwen naar leiderschap wordt gekenmerkt door een harde ‘terugval naar de top’-effect met een intensiteit die varieert per sector. Met name in snelgroeiende sectoren, zoals banen in de STEM-sectoren (Science, Technology, Engineering, Mathematics) is de terugval erg groot.
• Sinds 2022 stagneert de groei van de werving van vrouwen in leidinggevende functies.
• Vrouwen schrijven zich minder in voor opleidingen in technologische vaardigheden en AI en big data, maar ze blijken wel effectiever dan mannen in hun leergedrag.

Download de samenvatting met de belangrijkste bevindingen (pdf)

Gelijkheid is cruciaal

Gelijkheid tussen mannen en vrouwen stimuleert economische groei en ontwikkeling. Volberda: ‘Het benutten van het volledige potentieel van vrouwen draagt bij aan productiviteit, innovatie en welvaart. Maar ook vanuit maatschappelijk optiek bevordert gendergelijkheid sociale cohesie en harmonie. Het creëert een inclusieve samenleving waarin iedereen de vrijheid heeft om deel te nemen, ongeacht hun geslacht. Het nastreven van gelijkheid tussen mannen en vrouwen is een cruciale stap in de richting van een welvarende, inclusieve en rechtvaardige samenleving.’ Vanwege de urgentie om de gender gap te dichten brengt het WEF jaarlijks de Global Gender Gap Index uit.