05-01-2023 /auteur ANP Producties
DEN HAAG (ANP) – Binnen de bedrijfssectoren zijn er grote verschillen als het gaat om ruimte voor verdere loonsverhogingen om zo de hoge inflatie te compenseren. Dat zeggen economen tegen het ANP. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakte eerder op de dag bekend dat de cao-lonen flink zijn gestegen, maar dat er vanwege de hoge inflatie toch een historisch koopkrachtverlies is voor Nederlanders in 2022.
Econoom Michiel van der Veen van Rabobank spreekt van een divers beeld tussen sectoren met de winsten die overblijven en de ruimte die ondernemingen hebben voor verdere loonsverhogingen. “In de machinebouw-industrie, met bijvoorbeeld een bedrijf als chipmachinefabrikant ASML, zijn de winstmarges best wel stevig. Daar is dan ook ruimte voor flink meer loon. Ook in de handelssector is die ruimte er.”
Maar bijvoorbeeld in de detailhandel is die ruimte veel kleiner, aldus Van der Veen. Naast de hoge inflatie heeft die sector ook te kampen met de economische vertraging waardoor mensen de hand meer op de knip gaan houden, wat de winsten raakt. Ook in de scheepsbouw zijn de marges laag, net als bij producenten van consumentenelektronica omdat zij kampen met hogere prijzen voor metalen en componenten, stelt de econoom.
Minimumloon omhoog
Albert Jan Swart van ABN AMRO zegt dat voor het merendeel van de sectoren er druk is op de marges en er dus juist minder ruimte is voor extra loonsverhogingen. In de machinebouw- en installatiebranche gaat het wel heel goed. Daar is ook een nijpend tekort aan technisch personeel. Om extra mensen voor bijvoorbeeld de installatie van zonnepanelen en warmtepompen te vinden kunnen daar de lonen nog wel verder omhoog, stelt Swart.
Overigens wijst Swart erop dat de lonen al duidelijk zijn gestegen en dat per januari ook het minimumloon flink omhoog gaat. Dat betekent dat bijvoorbeeld de winkelsector niet veel meer ruimte zal hebben voor nog meer verhogingen. Verder zal het aantal faillissementen volgens hem waarschijnlijk gaan toenemen. Omdat daardoor weer meer mensen op de arbeidsmarkt beschikbaar komen en de krapte afneemt kan dit volgens de econoom een dempend effect op de loonontwikkeling hebben.
President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) riep vorige maand nog op tot extra loonsverhogingen om het koopkrachtverlies binnen de perken te houden. Volgens hem zouden de lonen met gemiddeld wel 5 tot 7 procent omhoog kunnen gaan. De DNB-president erkende wel dat er grote verschillen zijn omdat sommige bedrijfstakken zwaar gebukt gaan onder de hoge energieprijzen. “Maar er zijn ook sectoren die een recordwinstgevendheid hebben, denk aan de handel en industrie”, aldus Knot.
