Betere bescherming voor klokkenluiders

De Wet bescherming klokkenluiders treedt op 18 februari in werking. Melders van misstanden worden daardoor beter beschermd. Als zij aangeven benadeeld te zijn door hun werkgever vanwege hun melding, ligt de bewijslast voortaan bij de werkgever om aan te tonen dat dat niet zo is. Ook worden meer melders beschermd dan alleen werknemers in dienstverband.

De Wet bescherming klokkenluiders komt voort uit een richtlijn van de Europese Unie en vervangt de oude Wet Huis voor klokkenluiders.

Klokkenluiders zijn vaak moedige mensen in een kwetsbare positie die hun nek uitsteken voor het algemeen belang. Zij verdienen daarom goede bescherming. Deze wet versterkt deze bescherming en ik zie het als een belangrijke stap in de goede richting. Daarnaast ben ik bezig met een volgend wetsvoorstel dat de positie van klokkenluiders nog verder verbetert.
Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)

Bewijslast verschuift naar werkgever

Melders die menen dat zij benadeeld zijn vanwege een melding van een vermoeden van een misstand zoals bedoeld in de Wet bescherming klokkenluiders hoeven niet meer zelf aan te tonen dat zij benadeeld zijn vanwege hun melding. Die bewijslast verschuift naar de werkgever. Die moet voortaan aantonen dat de benadeling niets met de melding te maken heeft. Daarbij moeten werkgevers aan strengere eisen voldoen als het gaat om hun interne meldprocedures voor misstanden. Zo moeten werkgevers na een melding binnen maximaal drie maanden informatie geven aan de melder over het verloop van het onderzoek.

Meer melders beschermd

Behalve werknemers worden ook anderen beschermd die werkgerelateerde activiteiten verrichten, zoals stagiairs, zzp’ers, vrijwilligers, (onder)aannemers, leveranciers en sollicitanten. Zij hoeven hun melding niet meer eerst intern te doen, maar kunnen als ze dat willen ook direct terecht bij het Huis voor klokkenluiders of een andere bevoegde autoriteit, zoals de Autoriteit Financiële Markten of de Autoriteit Persoonsgegevens. Ook degenen die een melder bijstaan en interne onderzoekers van een melding zijn nu beschermd tegen benadeling.

Enkele onderdelen niet in werking

Enkele onderdelen van de Wet bescherming klokkenluiders treden nu niet in werking. Het gaat onder andere om de verplichting voor werkgevers om ook meldingen die anoniem zijn in behandeling te nemen. Daar is nog nadere regelgeving voor nodig.

Een andere nog openstaande kwestie is of het Huis voor klokkenluiders sancties mag opleggen als werkgevers zich niet aan bepaalde verplichtingen uit de Wet bescherming klokkenluiders houden. Eerst moeten de gevolgen van deze onderdelen voor de uitvoering en handhaving in beeld gebracht worden. Vervolgens is ook daar nog nadere regelgeving voor nodig.

De komende tijd wordt daarnaast naar aanleiding van de evaluatie van de Wet Huis voor klokkenluiders en voorstellen uit de initiatiefnota van Tweede Kamerlid Omtzigt gewerkt aan een volgend wetsvoorstel met verdere verbeteringen in de positie van klokkenluiders.