1 op 5 mensen met chronische aandoening langdurig zonder werk

Eind 2022 had 22 procent van de 30- tot 65-jarigen met een chronische aandoening langdurig geen betaald werk. Dat is meer dan gemiddeld (16 procent). Vooral mensen met een chronische psychische aandoening hebben lange tijd – dat wil zeggen ten minste vier jaar onafgebroken – geen werk. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nivel).

Een chronische aandoening is een aandoening die niet (volledig) te genezen is. Dit kan lichamelijk of psychisch zijn. Ruim 55 procent van alle 30- tot 65-jarigen heeft een of meerdere chronische aandoeningen. Bijna 3 procent heeft een chronische psychische aandoening, in de meeste gevallen samen met een chronische lichamelijke aandoening. Deze cijfers komen uit diagnoses die huisartsen hebben gesteld.

Helft langdurig zonder werk bij psychische aandoening

Onder mensen met een chronische psychische aandoening (bijvoorbeeld dementie, schizofrenie, een persoonlijkheidsstoornis of een verstandelijke beperking), is 50 procent langdurig zonder werk. Dit loopt op tot bijna 60 procent als er ook meerdere chronische lichamelijke aandoeningen aanwezig zijn. Dit is ruim twee keer zo hoog als onder mensen die meerdere lichamelijke chronische aandoeningen hebben, maar geen psychische aandoening.

2 op 5 met neurologische aandoening langdurig zonder werk

Van de mensen met een chronische lichamelijke aandoening aan hersenen, ruggenmerg of zenuwen, ofwel een neurologische aandoening, zoals multiple sclerose, ziekte van Parkinson of epilepsie, heeft 39 procent langdurig geen werk. Ook mensen met een functiebeperking of handicap zijn gemiddeld vaak langdurig zonder werk (34 procent). Mensen met een dergelijke chronische aandoening ervaren beperkingen in het uitvoeren van dagelijkse activiteiten of in het functioneren van het lichaam (bijvoorbeeld moeite met bewegen). Functiebeperking of handicap hebben meestal een lichamelijke oorzaak.

Huidaandoeningen veelvoorkomend, minst vaak langdurig zonder werk

Hoewel mensen met een functiebeperking of handicap in verhouding vaak langdurig zonder werk zitten, komt deze aandoening onder weinig 30- tot 65-jarigen voor (1 procent). Anders is dat voor chronische huidaandoeningen, die met 12 procent vaker voorkomen. Maar mensen met dergelijke aandoeningen hebben naar verhouding het minst vaak langdurig geen werk.